Beletrystyka

Koniec wojny na Śląsku w okolicach Opola. A o czym książka? Najlepiej zapowie ją autorka:

Wszystkie zdarzenia się wydarzyły albo mogły się wydarzyć, bo taki był czas. Wszystkie postacie są prawdziwe albo prawdziwe być mogły.

Jest to jednak fikcja literacka, oparta na opowieściach starych ludzi, którzy te czasy przeżyli.

Kto siebie, swoich rodziców, dziadków, pradziadków, sąsiadów, krew­nych, znajomych bliskich i dalekich w tej książce chce znaleźć, znajdzie na pewno. Pozna ich. Jeśli na naszej ziemi żył, obojętnie czy hanys czy chaziaj, czy autochton czy repatriant, rozpozna swoje miejsca, rozpozna swoich znajomych, swoich przyjaciół i wrogów.

Urodziłam się i wychowałam na śląskiej wsi jako autochtonka. Wiele lat mieszkałam w wielkim mieście, ale ciągnęło mnie do tej mojej wiochy i teraz na emeryturze siedzę tu, w tej mojej wsi.

Książkę dawno napisałam, ale nie miałam odwagi jej publikować. I dziś jeszcze tkwi we mnie ten strach autochtoński czy raczej kompleks autochtonki: nie chcę być rozpoznana. Dlatego książka została wydana pod pseudonimem LEONIA.*

Książka ukazała się w serii CANON SILESIAE - Ślōnske dzieje (nr 7).

"Dziedzictwo" Evy Tvrdej to powieść otwierającą śląską trylogię autorki, która przenosi nas do Kraiku Hulczyńskiego na Śląsku Opawskim. Opowiada o ciężkich losach kobiet pogranicza od lat 30-tych XX wieku do upadku komunizmu w ówczesnej Czechosłowacji.

Tłumaczenie: Karolina Pospiszil

Fragment:

Agnes była zagubiona, nie wiedziała, co robić, nie miała się nawet kogo zapytać. Jej siostry czuły się podobnie, sąsiedzi zamknęli się w sobie, mało kto miał odwagę cokolwiek oceniać czy krytykować. Odniosła wrażenie, że w Darkovicach panuje strach. W powietrzu wciąż wisiała groźba konfiskaty mienia i przymusowego przesiedlenia gdzieś do Czech. Dlatego też, podobnie jak większość ludzi wokół, zaciskała zęby i starała się jakoś spełniać oczekiwania nowej władzy. Zniosła wiele, ale kiedy chcieli jej wziąć pole i bydło, powiedziała dość. Ani Czesi przed wojną, ani Niemcy w trakcie wojny, ani Rosjanie po wojnie nie wzięli jej majątku. Teraz są tutaj komuniści i chcą jej zabrać wszystko, dzięki czemu żyje.

Książka ukazała się w ramach serii CANON SILESIAE - Ślōnske dzieje (nr 6).

III tajla ôpowiadanio Marcina Melona: "Kōmisorz Hanusik i Sznupok"

Godajōm ô nim „ślōnski Indiana Jones", chocioż blank na takigo niy wyglōndo… Godajōm ô nim „Sznupok”, bo żodyn niy poradzi wysznupać tego, co ôn… Richat Poliwoda, chop kerego lynko sie kożdy gizd na Ślōnsku. Nowo ksiōnżka Marcina Melona „Kōmisorz Hanusik i Sznupok” już do lajstnyncio!

Tera po naszymu i po polsku - dlo tych co by chcieli sie nauczyć (po naszymu...abo po polsku ;-) )

Książka została napisana z potrzeby serca i tęsknoty autorki, Renaty Schuman, za Śląskiem, miejscem urodzenia. Zawirowania najnowszej historii sprawiły bowiem, że autorka w 1983 r. opuściła swoją małą Ojczyznę i rozpoczęła nowe życie w Republice Federalnej Niemiec.

Kolejny rewelacyjny kryminał napisany kompletnie po ślōnsku. Tym razem autorstwa Marcina Szewczyka z Pszowa, laureata konkursu jednoaktówki po śląsku organizowanego przez Gazetę Wyborczą. 

Historia z międzywojnia rozgrywająca się między Rybnikiem a Raciborzem. Fto bydzie mordyrzym??

Bardzo mroczna powieść utrzymana w stylu NOIR dla osób pełnoletnich!

"Filozofjo po ślōnsku, czyli heft do historje filozofje Dziadka Kika" to podróż przez dzieje filozofii światowej napisane ze śląskiej perspektywy przez doktora filozofii Marcina Kika.

Wstęp dr hab. Jacek Surzyn

Strony: 257

Piyrwszy kryminał/horror/thriller ze elymyntōma fantasy we ślōnskij godce

Ôn je bardzij chytry niż Sherlock Holmes, Ôn je bardzij wyzgerny niż James Bond, a wypić gorzoły poradzi wiyncy niż lompy u wos na placu

KOMISORZ HANUSIK „Prowda je kajś hań fōrt, daleko…”

Rychtich hit - już 12 x dodrukowany!

Opowiadanie śląskiego noblisty Gerharta HAUPTMANNA - Dróżnik Thiel. Wstęp poświęcony autorowi przygotował Gerhard Kosellek.

Język: polski i niemiecki

Oprawa: twarda

Kontynuacja losów bohaterów znanych już czytelnikowi z książki "Hanyska".

„Znów odnajdziecie w mojej książce siebie, swoje sympatie i antypatie, swoich przyjaciół i nieprzyjaciół. Powrócicie na chwilę do pięknych lat młodości, które nie zawsze były piękne, które dla nas autochtonów, Ślązaków, Niemców były trudne. Bardzo trudne. Zaś Wy, młodzi, poznacie, jak się Waszym Rodzicom wtedy żyło.” – z przedmowy Autorki.

Książka ukazała się w serii CANON SILESIAE - Ślōnske dzieje (nr 8).

Myślã czynsto ô mojich starkach i starzikach – ô tyj rzyce dusz i gynōw – i jak profesōr Bynedykt Kouska starōm sie pamiyntać, że kożdy czowiek je jak głōwnŏ wygranŏ w loteryji, i to ku tymu w takij, w keryj wygrywŏ jedyn los na teragigamegamulticyntylijōny. Myślã czynsto ô tych bauerach i bergmanach, krankynwerterach i torszrajberach, huzarach i muszketerach, młynŏrzach, kamiyniŏrzach i kowŏlach, ô tych zŏwitkach i bynkartach, słepŏkach i fechciŏrzach. Niyrŏz – jak Kenneth White w "Familijnyj alchymiji" – zaziyrōm przi tym do zdrzadła. I tak jak ôn niy przestŏwōm sie dziwić.

- Ze wstympu

MIROSŁAW SYNIAWA urodziōł sie w roku 1958 w Chorzowie. Do terŏzka wydali my dwa tōmy poezyj tumaczōnych ôd niego na ślōnski i jedyn rōman, kery napisoł po polsku. Tyn rŏz prezyntujymy jego włosne wiersze, w kerych rozprawiŏ ô swojich przodkach. Rychtuje, jak nōm pedzioł, dwa nowe rōmany – jedyn po polsku i jedyn po ślōnsku – a ku tym nastympny tōm ślōnskich wierszy, kery mŏ sie mianować (blank niy po ślōnsku) "Mappa mundi".

"Godniŏ pieśń" to śląski przekład klasycznego dzieła bożonarodzeniowego Charlesa Dickensa "A Christmas Carol" (pol. "Opowieść wigilijna") dokonany przez Grzegorza Kulika, który tłumaczył także "Dracha" Szczepana Twardocha. Książka ilustrowana jest obrazkami Johna Leecha z pierwszego angielskiego wydania z 1843 roku.

Fragmenty:

Co to sōm do ciebie Gody, jak niy ino czas płacyniŏ rachōnkōw, jak żeś je bez piniyndzy? Czas, jak widzisz, żeś je ô rok starszy, ale ani trochã bogatszy! Czas, jak po kludzyniu ksiōng bez dwanŏście miesiyncy, widzisz, iże niy mŏsz ani ceskigo profitu! Keby moje pragniynia sie społniyły – pedzioł Scrooge zgorszōny – kożdy cymboł, co gŏdŏ „Radosnych Godōw”, winiyn być uwarzōny we makōwkach i wrażōny do ziymie ze patykym jymioły we sercu. Tak by było!

"Dyskretny urok Śląska" wpisuje się w cykl śląski Evy Tvrdej, współczesnej pisarki z czeskiej strony Śląska. Eva Tvrdá przenosi nas kilkanaście kilometrów na południowy zachód od Raciborza, do Rohova w Kraiku Hulczyńskim, na Śląsku Opawskim. Przeplatając kronikę miejscowości z opowiadaniami pokazuje losy mieszkańców pogranicza trwających w swojej małej ojczyźnie pomimo przetaczającej się nad ich głowami wielkiej polityki i historii.

"Dyskretny urok Śląska" przypomina, że patrzenie na Śląsk jedynie z perspektywy polsko-niemieckiej mocno zawęża kulturowe bogactwo regionu.

Książka ukazała się w ramach serii CANON SILESIAE - Ślōnske dzieje (nr 2).

Druga część przygód już legendarnego Kōmisorza Hanusika. Kryminalno kōmedyjo we ślōnskij gŏdce!

Kōmisorz Hanusik zaś je dran!

Jeszcze chytrzyjszy, jeszcze bardzij wyzgerny!

Ino lepij, coby tejla już nie słepoł. 

Najnowsza książka Henryka Wańka, która sam autor zapowiada tak:

Podaję, że ta powieść powstawała w latach 1992-2014, ale mówiąc ściśle, zacząłem ją pisać jako scenariusz filmowy w roku 1984 lub 85. Później, już bez myśli o filmie, wielokrotnie zmieniałem, dopisywałem, usuwałem jej fragmenty, aż razem z innymi szpargałami trafiła na dno mojej pamięci. Trafiłem na nią ponownie w roku 1992, od czasu do czasu znów przy niej majstrując. Około roku 1998 pokazałem ją dwóm pisarzom. Wiesław Myśliwski wyraził się o niej bez entuzjazmu. Marian Pilot był bardziej życzliwy. Ale chyba obaj nie mieli racji. Sporadycznie usiłowałem uczynić ją lepszą, mając jednak inne sprawy na głowie. Anonimowy recenzent Wydawnictwa Literackiego, przeczytawszy może dwie lub trzy kartki uznał, że jest to powieść pikarejska. Niech mu będzie. Ja bym powiedział, że to raczej baśń przyprawiona prawdą. Tylko, że obecnie jest ona czymś zupełnie innym niż wtedy. Czym? Proszę sprawdzić.

Wybór poezji światowej w tłumaczeniu na śląski wg Mirosława Syniawa.

M.in. poezja następujących autorów: Horacy, Angelus Silesius, William Blake, Iwan Kryłow, Joseph Von Eichendorff, John Keats, Henry David Thoreau, Giacomo Zanella, Frédéric Mistral, Rosalia De Castro, Jaroslav Vrchlický, William Butler Yeats, Patrick Henry Pearse, Osip Mandelsztam, Siergiej Jesienin

"Ftoś mōg by sie spytać: na co tumaczyć na ślōnskõ gŏdkã wiersze ôd poetōw, kerzi żyli dŏwno tymu, daleko ôd Ślōnska i – zdŏwałoby by sie – Ślōnzŏkōm niywiela majōm do pedzyniŏ? A przecã kożdy ś nich pytoł sie ô to samo, ô co my sie pytōmy, kożdego ś nich trŏpiyło to samo, co nŏs trŏpi. Tumaczynia mogōm nōm pokŏzać, że i my mogymy gŏdać ô tym wszyjskim, co dlō nŏs ważne, ô naszym bōlu, starościach, strachu, ô naszych nadziejach, miyłości i śnikach. Ku tymu niy jyno gŏdać, ale i gŏdać piyknie." - Mirosław Syniawa

W razie braku wersji drukowanej polecamy e-booka: https://www.silesiaprogress.com/pl/p/E-BOOK-DANTE-I-INKSI-Swiatowo-poezyjo-po-slonsku/1052

XVI tom Pereł Literatury Śląskiej pod red. Joanny Rostropowicz to dwujęzyczna książka (polski i niemiecki) Marie Klerlein "Uciecha i powaga / Spass und Ernst".

Wstęp prof. Eugeniusz Klin.

Strony: 84

Oprawa: miękka

"Mały książe" w śląskiej wersji językowej przetłumaczony przez Grzegorza Kulika, tłumacza m.in. "Dracha" i Godniyj Pieśni".

„Mały Princ” z pewnością rozbawi wszystkich starszych i młodszych wielbicieli „Małego Księcia”. W przekładzie nie stracił jednak nic z filozoficznego charakteru oryginału.

Dla tych, którzy nie najlepiej radzą sobie z językiem śląskim, autor przygotował specjalny słowniczek, a całość książki na dołączonym audiobooku przeczytał znany i lubiany na Śląsku aktor i reżyser Mirosław Neinert.