Historia Śląska

Koniec wojny na Śląsku w okolicach Opola. A o czym książka? Najlepiej zapowie ją autorka:

Wszystkie zdarzenia się wydarzyły albo mogły się wydarzyć, bo taki był czas. Wszystkie postacie są prawdziwe albo prawdziwe być mogły.

Jest to jednak fikcja literacka, oparta na opowieściach starych ludzi, którzy te czasy przeżyli.

Kto siebie, swoich rodziców, dziadków, pradziadków, sąsiadów, krew­nych, znajomych bliskich i dalekich w tej książce chce znaleźć, znajdzie na pewno. Pozna ich. Jeśli na naszej ziemi żył, obojętnie czy hanys czy chaziaj, czy autochton czy repatriant, rozpozna swoje miejsca, rozpozna swoich znajomych, swoich przyjaciół i wrogów.

Urodziłam się i wychowałam na śląskiej wsi jako autochtonka. Wiele lat mieszkałam w wielkim mieście, ale ciągnęło mnie do tej mojej wiochy i teraz na emeryturze siedzę tu, w tej mojej wsi.

Książkę dawno napisałam, ale nie miałam odwagi jej publikować. I dziś jeszcze tkwi we mnie ten strach autochtoński czy raczej kompleks autochtonki: nie chcę być rozpoznana. Dlatego książka została wydana pod pseudonimem LEONIA.*

Książka ukazała się w serii CANON SILESIAE - Ślōnske dzieje (nr 7).

Meandry załęskiego sportu obok bogatego materiału kronikarskiego dotyczącego działalności klubów 06 Załęże, KS Dąb i KS Baildon ukazuje koleje losu niektórych wybitnych załęskich sportowców będących u szczytu kariery pod koniec okresu międzywojennego.

Ginter Pierończyk urodził się w 1944 r. w Chorzowie. Po ukończeniu studiów na Politechnice Śląskiej w 1968 r. podjął pracę w kopalni Kleofas. W 1999 r. odszedł na emeryturę i po „restrukturyzacji” został historykiem – amatorem opisującym dzieje swej rodziny, od końca XIX w. związanej z Załężem i kopalnią Kleofas.

W 2013 r. Ginter Pierończyk zadebiutował w almanachu Marty Fox krótkim opowiadaniem pt. Wypasiona beemwica. W latach 2014 - 2017. napisał Trylogię załęską na którą składają się: Asty kasztana - 2014 r. , Synek z Familoka - 2016 r. Kleofas w życiorys wpisany - 2017 r.

Wydawnictwo IPN z okazji Roku Korfantego przygotowało nową odsłonę albumu o najważniejszym przedstawicielu polskiego ruchu narodowego z Górnego Śląska.

Autorzy Grzegorz Bębnik, Sebastian Rosenbaum i Mirosław Węcki gwarantują obiektywne podejście do tej postaci.

Bardo w buddyzmie oznacza stan przejściowy między kolejnymi wcieleniami, a na Śląsku to miejscowość u wrót ziemi kłodzkiej. Miasteczko z wielkim kościołem skrywa skarb, którym przez wieki opiekowali się Polacy, Czesi i Niemcy Matkę Bożą. Przez niemal tysiąc lat przesuwały się granice, wybuchały wojny i epidemie, waliły się góry i wzbierały wody, ludzie brali się za łby z imieniem Boga na ustach, a ona przyglądała się temu łagodnie uśmiechnięta, wysłuchując błagań o wstawiennictwo, łaskę, zwycięstwo i ratunek.

Mieszają się tu fakty historyczne, wspomnienia mieszkańców, tajemnicze notatki odnalezione po latach, wierzenia, legendy, plotki i dokumenty, modlitwy i przepisy na piernik. Jest czeski rycerz ze złamaną nogą, Meluzyna, co zgubiła dzieci, drzemiąca bestia spod Warthabergu, dentysta z SS, są oddychające organy, trzy Luksemburki wywożące Matkę Bożą w dziecięcym wózku, jest mnich, po którym zostało tylko ramię i wiatr, co kieruje się własną, raczej diabelską logiką, a jej sens znają nieliczni, którzy chętnie go wyjawią wystarczy postawić im w karczmie dwie kwarty klasztornego piwa.

Tomasz Karamon pasjonat Barda od ćwierć wieku ożywia historię, pokazując, w jaki sposób przeszłość i teraźniejszość przeplatają się tutaj w niekończącym się cyklu. Podobnie wosk nieustannie przetapiany na dary wotywne oczy, serca, ramiona, kręgosłupy, uszy, języki, zęby, nogi, głowy, piersi i ropuchy symbolizujące macicę krążył w nieskończonym cyklu próśb i podziękowań zanoszonych do Matki Bożej, wędrując między kościołem a zakładem odlewacza i kramami. Karamon opowiada o ludziach próbujących przezwyciężyć swoje demony, miejscach, których nazwy przechowują pamięć o wojnach i katastrofach, o cudach i dziwnym żywiole, w którym to wszystko się miesza: czasie. Ostatecznie immer passt alles zu allem wszystko zawsze pasuje do wszystkiego.

Interesują mnie ludzie w ruchu: ci przemykający przez górnośląskie pogranicze albo przybysze z daleka, którzy w nie wrośli, albo tacy, którzy choć tu urodzeni, odfrunęli daleko. Wychowani w jednej kulturze, zafascynowani inną, zmieniający wiarę, kraj, język. Aktywni i ambitni, niemarnujący życia. Bohaterowie dynamiczni.

Piotr Fuglewicz, autor

Cokoły przechodnie to zbiór biogramów mniej znanych Ślązaków i postaci związanych z tym regionem, żyjących tu i działających na przestrzeni XIX i XX wieku, zapomnianych bądź świadomie wymazanych z kart historii. Jak pisze Piotr Fuglewicz, to dwa tuziny portretów ludzi z górnośląskiego pogranicza ukazane na tle jego skomplikowanych, nierzadko tragicznych dziejów. Życiorysy niesztampowe, w dużej mierze oparte na wspomnieniach i własnych doświadczeniach autora, osadzone w realiach i faktach, ale ukazujące ludzkie pasje i marzenia, będące niejednokrotnie inspiracją i motorem zmian kulturowych i cywilizacyjnych.

Nie tylko Nikiszowiec

Familoki. Jeden z symboli Górnego Śląska, wrośnięte w jego krajobraz na równi z kopalnianymi szybami, hałdami i kominami. Poza Śląskiem kojarzone głównie z filmami Kazimierza Kutza, Lecha Majewskiego czy malarstwem Grupy Janowskiej. I ewentualnie z coraz popularniejszą zabytkową dzielnicą Katowic - Nikiszowcem, który w 2011 roku został wpisany na polską listę pomników historii. Kamil Iwanicki, silesianista, pomysłodawca i twórca projektu Familoki, opowiada w książce o ich sięgającej końca XVIII wieku historii. O tym, skąd się wzięły robotnicze osiedla, kim byli ich mieszkańcy, jak wyglądało życie rodzinne w familokach i gdzie można je jeszcze dzisiaj zobaczyć. Odpowiada również na pytanie, dlaczego tak wiele z nich miało kolorowe okiennice, jak wyglądały typowe mieszkania w familokach i czemu obecnie wywołują one dwojakie skojarzenia. Przedstawia historię prawdziwego stalowego domu i weryfikuje legendy, jakoby ściągał pioruny. Autor oprowadza nas po przemijającym świecie śląskich (i nie ty

Wydanie polsko-niemieckie

Autorem zdjęć jest Anton Kubik (1891–1953), jedno z trzynaściorga dzieci Caroline i Paula, który był górnikiem. Fotografie sprzed stu lat odnalazł Jan A. Duda, obecny właściciel domu, daleki krewny fotografa.

Obecnie są one własnością Muzeum w Tarnowskich Górach. Fotografia stała się pasją Antona Kubika, kiedy miał kilkanaście lat. Nie wiadomo, jakim aparatem się posługiwał, ale niektóre jego zdjęcia naprawdę robią wrażenie. Miał niewątpliwy talent do fotografowania i dobrze go wykorzystał. Szczegółowo udokumentował obraz swojej wioski i jej mieszkańców (sfotografował ich w sumie 350) na początku XX wieku, ukazując socjologiczny obraz bogacących się Ptakowic. Potem, wzięty do wojska na front I wojny światowej, dokumentował także życie żołnierzy armii cesarskiej. Monika Rosenbaum (redaktor książki) i Sebastian Rosenbaum (jej mąż, współredaktor i historyk z katowickiego IPN) zachwycili się tymi zdjęciami i postarali się w Domu Współpracy Polsko-Niemieckiej o ich wydanie w albumie.

Dwujęzyczny katalog do wystawy "Dziadek z Wehrmachtu. Doświadczenia zapisane w pamięci", która była wspólnym projektem Domu Współpracy Polsko-Niemieckiej i Stowarzyszenia Genius Loci - Duch Miejsca.

Strony: 44

Język: polski i niemiecki

Spis treści na fotografii numer 2.

„Przewodnik po zabytkach powiatu tarnogórskiego” autorstwa Marka Gaworskiego jest nieodzownym kompendium wiedzy dla każdego miłośnika historii, architektury oraz turystyki. To doskonała lektura zarówno dla mieszkańców powiatu tarnogórskiego, którzy pragną lepiej poznać swoje dziedzictwo, jak i dla turystów, chcących odkryć nowe, inspirujące miejsca.

Książka zabiera czytelników w fascynującą podróż po licznych zabytkach powiatu tarnogórskiego, zarówno tych powszechnie znanych, jak i mniej oczywistych, które skrywają w sobie unikalne historie i legendy. W publikacji znajdziemy szczegółowe opisy oraz fotografie miejsc takich jak słynna Zabytkowa Kopalnia Srebra wpisana na listę UNESCO, rezydencje śląskiej szlachty, m.in. Pałac w Nakle Śląskim, a także wiele innych obiektów, które choć często mijane, mają ogromne znaczenie historyczne.

Wystarczy gdzieś w Polsce wspomnieć o Górnym Śląsku, by przywołać posępne obrazy spowitych dymem kominów i wież wyciągowych. Moc tego wyobrażenia jest miażdżąca, a przecież to także kraina zamków, pałaców i dworów.

Na początku minionego wieku było ich co najmniej 1100. Jednak szokuje nie liczba tych budowli, lecz świadomość, że do dziś większość z nich zrównano z ziemią.

Przepadły nie tylko skromne siedziby szlacheckie - także wspaniałe, luksusowe rezydencje śląskich magnatów. Wszak przed stuleciem spośród dziesięciu najbogatszych ludzi w Niemczech sześciu mieszkało na Górnym Śląsku. Miejscowe grube ryby stać było na najlepsze europejskie wzory i wybitnych, modnych artystów. Jakże często zamiast tej unikatowej architektury znajdujemy dziś strzęp muru, rozwleczoną resztkę kamieni lub pustkowie, jakby w tym miejscu nigdy niczego nie było.

Ostatni z serii przewodników po zapomnianych miejscach województwa dolnośląskiego. Obejmuje zasięgiem Wrocław oraz okolice Oleśnicy, Oławy, Strzelina i Ząbkowic Śląskich. W przewodniku przeczytasz o zrujnowanych miejscach, których się powszechnie nie zwiedza i pozostają one poza świadomością znakomitej większości turystów. Przede wszystkim są to opuszczone pałace, dwory, ruiny kościołów, ruiny fabryk (browarów, cukrowni), wapienniki, wiatraki, opuszczone cmentarze oraz porzucone fortyfikacje. Do tych miejsc ułatwi dotarcie nasz przewodnik.

Kolejny tom serii zawiera artykuły w większości poświęcone odbudowie ze zniszczeń wojennych kolei na tzw. Ziemiach Odzyskanych – z jednym wyjątkiem dotyczącym węzła lubelskiego. Jednak pierwsze dwa dotyczą jeszcze czasów wojennych i bardzo mało znanych epizodów dotyczących funkcjonowania wrocławskiej Reichsbahndirektion i tramwajów we Wrocławiu w warunkach końca wojny i oblężenia miasta. Pozostałe skupiają się na problematyce odbudowy sieci kolejowej, przemianach strukturalnych, własnościowych, a także styku pomiędzy PKP a poruszającymi się zarówno po polskich torach, jak i specjalnie przebudowanych liniach szerokotorowych transportach sowieckich. Warto także zwrócić uwagę na artykuł poświęcony często zapominanemu wkładowi UNRRA w odbudowę kolejowej, powojennej Polski.

Dwujęzyczny atlas dotyczący plebiscytu na Górnym Śląsku z 1921 roku.

Atlas zawiera wprowadzenie, wyniki plebiscytu naniesione na mapę Górnego Śląska oraz wyniki plebiscytu w formie tabelarycznej.

Całość przygotowana po polsku i niemiecku.

Strony: 60

Oprawa: miękka, format A4

Bytom, Bielsko, Katowice, Karwina miejsca zapomnianych historii
Dariusz Zalega w swojej najnowszej książce Bez pana i plebana. 111 gawęd z ludowej historii Śląska żongluje opowieściami o zapomnianych postaciach, miejscach i wydarzeniach, które choć pozornie lokalne wpłynęły na historię nie tylko Górnego Śląska. To nie tylko opowieść o buntach i strajkach, lecz także (a nawet przede wszystkim) hołd dla Ślązaków i Ślązaczek, którzy nie zginali karku.

Praca doktorska Mariusza Cieśli, obroniona na Uniwersytecie Wrocławskim. Wypełnia istotną lukę w badaniach nad bronią i uzbrojeniem śląskim w XVI wieku. Autor skorzystał z imponującej bazy źródłowej a także skatalogował istniejące na Śląsku nagrobki rycerskie prezentujące elementy zbroi. To niewątpliwy atut opracowania. Czytelnik otrzymuje nie tylko sporą dawkę wiedzy (zachowano pełny aparat przypisów), ale również obszerny źródłowy materiał ikonograficzny, opatrzony odpowiednim komentarzem i analizą. Spis treści: I - dotychczasowy stan badań nad uzbrojeniem renesansowym; II - rozwój uzbrojenia ochronnego w XVI wieku; zbroja; analiza zbroi; hełm; analiza hełmów; garnitur zbroi; analiza garniturów zbroi; zbroja turniejowa; analiza zbroi turniejowej; zbroja na konia (ladry) i oporządzenie jeździeckie; analiza zbroi na konia i oporządzenia jeździeckiego; tarcza (puklerz); analiza tarcz; III - rozwój broni białej, obuchowej i drzewcowej w XVI wieku; broń biała; analiza broni białej; broń obuchowa; analiza broni obuchowej; broń drzewcowa; analiza broni drzewkowej; IV - rozwój broni palnej i artylerii w XVI wieku; długa broń palna; pistolet; broń kombinowana; produkcja broni palnej; analiza broni palnej; artyleria; analiza artylerii; V - broń miotająca; łuk; kusza; analiza broni miotającej; VI - dekoracja broni; szkicowniki renesansowe; analiza dekoracji; KATALOG; ANEKS (inwentarz legnicki 1662, inwentarz uzbrojenia miasta Wrocławia 1547, inwentarz broni lenna zamkowego w Namysłowie z 12 VIII 1575 roku; uzbrojenie mieszczan Kłodzka w świetle spisu z drugiej połowy XVI wieku; Katalog Minutoliego; broń z kolekcji książąt pszczyńskich; katalog muzeum Rzemiosł Artystycznych i Starożytności we Wrocławiu; renesansowa broń w Muzeum Narodowym we Wrocławiu; renesansowa broń w Muzeum Militariów ? Arsenał), ikonografia archiwalna.