Nowości

 W „Sekretach Załęskiego Przedmieścia”, jak w kropli deszczu pod mikroskopem, odkryjesz dziesiątki zadziwiających ciekawostek, a wśród nich „gwiazdy i legendy dawnych Katowic”. Ta magiczna kropla to soczewka! Ukazuje urodę zapomnianych zakątków miasta, a przede wszystkim koleje życia jego mieszkańców. Dowiesz się, jak osiągali sukcesy i co się stało przyczyną ich upadku. Weźmiesz udział w radosnych i smutnych zdarzeniach, jakie przeżywali. Zwiedzisz miejsca, których już nie ma.

Sekrety są współczesną legendą przywołującą dawne anegdoty, plotki i sensacje uprawdopodobnione przez archiwalne zapiski. Wzbogacają złoty mit miasta nad Rawą obchodzącego 150. urodziny. Opowiadają o mieszkańcach tej okolicy, ich życiu codziennym, zajęciach, instytucjach, organizacjach i firmach, w których pracowali, odpoczywali, bawili się i modlili.

Oddając w ręce czytelnika antologię niemieckich i polskich tekstów o Katowicach, chcemy przypomnieć obrazy miasta skreślone piórem jego mieszkańców i świadków minionego czasu, urzędników, nauczycieli, architektów, publicystów, literatów i artystów. Nieznane bądź zapomniane rozdziały historii, wypełnione faktami i szczegółami topografii, budzą ciekawość, zachęcając do wędrówki śladami frapującej przeszłości w stronę teraźniejszości i przyszłości.

W części pierwszej (tom I), przybliżającej spojrzenie niemieckich mieszkańców na lata wzrostu miasta, większość przełożonych na język polski utworów to studia kulturowo-historyczne, do których należą również wspomnienia oraz popularnonaukowe szkice z dziejów miasta w XIX i na początku XX wieku. Natomiast dzieła artystyczne, powieści i opowiadania kreują różne wizerunki miasta, łącząc w fabule prawdę z wymysłem; perspektywa retrospekcji pozwala niemieckim autorom zachować dystans wobec wydarzeń, na tle których toczy się życie mieszkańców Katowic wywodzących się z różnych warstw społecznych i grup narodowościowych.

Część druga (tom II) wprowadza do literackiego wizerunku Katowic zupełnie nowe akcenty. Teksty, proza i eseje polskich pisarzy, literatów i publicystów zwracają uwagę z jednej strony na zmiany dokonujące się w obrazie przedwojennych Katowic, z drugiej sygnalizują przeobrażenia w powojennej infrastrukturze miasta.

Piłkarze w trybach polityki

Bo jak Czytelnik zauważył, coś się śląskiego w tej książce dokonało. Coś się na świat wydostało. Otwarło się coś ogromnie śląskiego, ponieważ Autor nie tylko napisał pracę o Górnym Śląsku, ale też coś górnośląskiego arcyludzko, tytanicznie przepracował, odpracował, wypracował. Jestem pewien, jestem całkowicie tego pewien, że książka Krystiana Węgrzynka zakończyła pewien etap w dziejach fabrykacji Górnoślązaka. I stała się jakimś nowym horyzontem namysłu nie tylko nad tym, co śląskie, lecz także nad tym, jak w ogóle lokalne, regionalne staje się uniwersalne, globalne; jak kultura mniejsza inspiruje, jak język mniejszy powiększa komunikację, rozszerza relacje, buduje wspólnotę.

dr hab. prof. UŚ Zbigniew Kadłubek

Liczba stron: 318

Chorzów, miasto – na większości swego terytorium – wyrosło właściwie na surowym korzeniu. Nie dolepiło się do starszych Hajduk czy jeszcze starszej wsi, dziś zwanej Chorzowem Starym. Powstało z niczego. Albo – jak kto woli – z węgla i stali. Co robić, gdy tych budulców zabrakło? Prognozy nie były dobre. Gorsze niż dla wielu innych miast. Odpowiedzi szukamy w tekstach naukowców i publicystów. Nie mogą być jednoznaczne, bo nie dotyczą tylko Chorzowa, w którym jak w soczewce skupiły się najpoważniejsze problemy całego regionu, w pewnej skali – także Polski. Bo na przykład nie wiemy, jak zaradzić depopulacji i starzeniu się społeczeństwa.  Nadzieje budzą hasła o reindustrializacji. Niektórzy twierdzą nawet, że powinny powstawać nowe kopalnie. Zalecałbym ostrożność. W Królewskiej Hucie, podziurawionej jak szwajcarski ser, już w ostatniej dekadzie XIX wieku wydobywano rocznie grubo ponad milion ton węgla. A potem jeszcze więcej, przez długie dziesięciolecia. To miałoby się powtórzyć? Nie bądźmy naiwni. Europejskie miasta rozwijają się w oparciu o przemysły innowacyjne, niezagrażające środowisku nowe technologie i firmy usługowe. Tylko tutaj mamy rezerwy. Czy zdołamy je wykorzystać? Chorzów nie zapadł się pod ziemię. Postawił m.in. na kulturę, edukację, sport i rekreację. To już nie tylko Teatr Rozrywki. Także Chorzowskie Centrum Kultury, MDK Hajduki, Sztygarka, festiwale jazzowe i bluesowe. No i – nareszcie – Stadion Śląski. Już w tym roku wielkie wydarzenia piłkarskie, lekkoatletyczne, żużlowe i muzyczne.