Pozostałe

"Filozofjo po ślōnsku, czyli heft do historje filozofje Dziadka Kika" to podróż przez dzieje filozofii światowej napisane ze śląskiej perspektywy przez doktora filozofii Marcina Kika.

Wstęp dr hab. Jacek Surzyn

Strony: 257

Legendy zamków sudeckich to ilustrowana księga ludowych i literackich podań pióra Bartłomieja Grzegorza Sali przedstawiająca 30 najciekawszych zamczysk Sudetów, m.in. zamek w Prudniku, Ząbkowicach Śląskich, Gniewoszowie, Zagórzu Śląskim, Bolkowie czy Czocha w Leśnej.
Publikacja poświęcona jest warowniom wyrosłych przed wiekami w głębi gór, w śródgórskich kotlinach lub w najbliższej okolicy sudeckich wierchów; obiektów do dziś zachowujących swój blask, jak i pozostających w ruinie. Autor przedstawia pokrótce dzieje każdego zamku, a następnie związane z nim legendy. Na nowo ożywają duchy i zjawy, święci i diabły, okrutni panowie i dzielni junacy, namiętni kochankowie i bezwzględni zbójcy.
Autor, historyk i etnograf, uzupełnia swe opowieści krótkim zarysem dziejów zamków, a także komentuje wykorzystane motywy w kontekście kulturowym, sięgając do źródeł poszczególnych wątków. Książka ma charakter zarówno popularnonaukowy, jak i edukacyjny, zachowując przy tym literackość przekazu.

W gorący sierpniowy dzień 1921 roku w kudowskim parku zdrojowym wśród dźwięków orkiestry posępny Bruno Schulz spotyka swoje przeciwieństwo Cecylię Kejlin. Chwila ta zmienia bieg wydarzeń. Pesymistyczny Marek Hłasko na życiowym zakręcie wpada do Bystrzycy Kłodzkiej, by stworzyć historię o życiowych rozbitkach. Obaj mają jednak szczęście, że nie spotkali dożywotnio uwięzionej w kłodzkiej twierdzy uroczej Charlotte Ursinus częstującej arszenikiem swoich ukochanych biedakom nie pomógłby nawet Balsam Jerozolimski!
Na wiadukcie nad szosą prowadzącą z Dusznik do Kudowy za chwilę wydarzy się wypadek. Skołatane nerwy może ukoić tylko Violetta swym atomowym głosem, ale kibicuje uciekającemu na kolejnych stronach kapitanowi Luxowi. Po chwili jest już jednak zajęta rozwiązaniem zagadki księdza Tomaszka z Czermnej, bo plotka głosi, że był kobietą! Na Szczelińcu Franz Pabel tak głośno się śmieje i dowcipkuje, że przeszkadza skupionym w Polanicy szachistom. Gdyby tylko wiedzieli, że granicę właśnie stara się przekroczyć warszawa pełna złotych sztabek i bransoletek
Oszołomiony Bruno wzdycha jedynie: Będzie ta historia ciągnęła się na wielu rozgałęzionych torach i cała przetykana będzie wiosennymi myślnikami, westchnieniami i wielokropkami. Zatem czytanie czas zacząć! Nie mogą Państwo przecież zawieść szpiegów i sabotażystów z kopalni Uranu w Kletnie ani poszukiwaczy wrocławskiego złota w Górach Stołowych!

Audiobook czytany przez Mirosława Neinerta. Wersja do pobrania na komputer/smartfon. Wybierz "odbiór osobisty", aby nie płacić za wysyłkę.

Przygotowany przez Instytut Tajnej Historii Ciulandii raport tajnego państwa, czyli czarna groteska Henryka Wańka na górnośląską historię z lat 1918-1953. Czarny humor, postacie znane z historii, poczet górnośląskich Karlusów od I do VI (czyli wszystkich królów Ciulandii).

Fragment książki:

Zaznaczyć jeszcze tu trzeba, że na samym początku, o którym wiemy niestety tak mało, nasze państwo nazywało się Tulandia. Tulandia, czyli kraj, gdzie jesteśmy, to znaczy tu, a nie gdzie indziej. W manifeście ogłoszonym przez pierwszego Naczelnik stoi wyraźnie:

Niech sie tam kajś jest inkszy land, pra, cum bajszpil dojczland, niderland abo helgoland, ale tukej, sam kaj my som, jest ino tuland i niech sie nawet w inkszych jynzykach nazywo szlonsk abo szlyzjen, ale dla nos to zawdy bydzie tulandia.

Z czasem jednak miękka wymowa spółgłosek, właściwa naszym rodakom, dokonała ważnej zmiany – jako że słowo ciul, może zapożyczone z angielskiego „the tool”, wzmocniło sekretność naszego istnienia. Zamieniło je niby w żart, jakby przymrużenie oka. Przeto kto tylko usłyszał o Ciulandii, uśmiał się zdrowo, tudzież zniesmaczony zmieniał temat, bo brał to za grubiańskie gadanie. I o to właśnie nam chodziło!

Czas trwania: 3h 40min.

Audiobook czytany przez Mirosława Neinerta, nagrany w formacie MP3 na płycie CD i opakowany w digipacku.

Przygotowany przez Instytut Tajnej Historii Ciulandii raport tajnego państwa, czyli czarna groteska Henryka Wańka na górnośląską historię z lat 1918-1953. Czarny humor, postacie znane z historii, poczet górnośląskich Karlusów od I do VI (czyli wszystkich królów Ciulandii).

Realizacja audiobooka: Sergiusz Brożek

Fragment książki:

Zaznaczyć jeszcze tu trzeba, że na samym początku, o którym wiemy niestety tak mało, nasze państwo nazywało się Tulandia. Tulandia, czyli kraj, gdzie jesteśmy, to znaczy tu, a nie gdzie indziej. W manifeście ogłoszonym przez pierwszego Naczelnik stoi wyraźnie:

Niech sie tam kajś jest inkszy land, pra, cum bajszpil dojczland, niderland abo helgoland, ale tukej, sam kaj my som, jest ino tuland i niech sie nawet w inkszych jynzykach nazywo szlonsk abo szlyzjen, ale dla nos to zawdy bydzie tulandia.

Z czasem jednak miękka wymowa spółgłosek, właściwa naszym rodakom, dokonała ważnej zmiany – jako że słowo ciul, może zapożyczone z angielskiego „the tool”, wzmocniło sekretność naszego istnienia. Zamieniło je niby w żart, jakby przymrużenie oka. Przeto kto tylko usłyszał o Ciulandii, uśmiał się zdrowo, tudzież zniesmaczony zmieniał temat, bo brał to za grubiańskie gadanie. I o to właśnie nam chodziło!

Czas trwania: 3h 40min.

Krakowskie kolorowanki: 16 regionalnych obrazków w formacie A4 do kolorowania (m.in. Liczyrzepa, góra Śnieżka, Jelenia Góra i wiele innych)

Pozycja obowiązkowa dla zaszczepienia miłości do Sudetów u najmłodszych.

Futurystyczno-nostalgiczna powieść z Ziemi Hulczyńskiej, śląskich przedmieść Ostrawy:

Unia Europejska przekształca się w państwo federalne. W Polsce niespodziewanie ogromny sukces wyborczy odnoszą śląscy separatyści. Ich liderka zostaje w tajemniczych okolicznościach zamordowana. A co z tym wszystkim wspólnego ma stary Johan i jego oczko wodne na przedmieściach Ostrawy? Czy w cieniu wielkiej polityki i futurystycznej kolejki linowej jest miejsce dla huciŏrza, co ô żŏdnyj nŏrodowyj świadōmości nic niy wiy? Wciągająca transgraniczna śląska opowieść z niedalekiej przyszłości. 

Petr Čichoň – ur. 1969, poeta, prozaik i muzyk z ostrawskimi korzeniami, od lat mieszka w Brnie, gdzie prowadzi własne biuro architektoniczne. Chwytając za pióro wciąż powraca do hulczyńskiego hajmatu. Swoje wierze publikował m.in. w czasopismach Tvar, Host, Box, Nové knihy, Labyrint, Signum. Zapisał się na literackiej mapie regionu czesko-niemieckim tomikiem poetyckim Pruské balady – Preussische Balladen (2006), a także Slezským románem (Śląska powieść, 2011), w którym pochylił się nad skomplikowanymi losami Hulczynian w trakcie drugiej wojny światowej oraz wykorzystał wątki oparte na historii Hansa Kammlera, inżyniera w służbie SS odpowiedzialnego m.in. za prace nad Wunderwaffe. W wydanej w 2020 roku powieści Lanovka nad Landekem przenosi nas na peryferia ziemi hulczyńskiej, które wchłonęła Ostrawa.

Recenzja na podstawie czesko-śląskiego wydania tutaj.

Publikacja omawiająca historię, współczesność i perspektywy rozwoju różnych gałęzi transportu na całym Śląsku (w granicach “śląskich” województw, jakie funkcjonowały przed reformą administracyjną), włącznie z zagadnieniem przejść granicznych. Szczególnie dużo uwagi poświęcił autor transportowi kolejowemu. Opracowanie przedstawia stopień zainwestowania infrastruktury komunikacyjnej w roku 2000, jej braki i priorytety inwestycyjne w sytuacji recesji i braku kapitału inwestycyjnego.

Początek XX w. to czas rozwoju, specjalizacji i profesjonalizacji książek kucharskich. Zmienia się podejście do sztuki kulinarnej. Powstają szkoły gotowania, które wydają własne książki kucharskie kierowane do gospodyń domowych. W ten nurt wpisuje się doskonale Maria Wurst, nauczycielka gospodarstwa domowego z Opola, i jej Książka kucharska dla szkoły i domu.

Chociaż nie brakuje książek kucharskich, to jednak wydaje się nie dostawać książki kucharskiej pasującej do naszej górnośląskiej ojczyzny, z wypróbowanymi receptami kuchni mieszczańskiej. Często byłam pytana o taką książkę (...), z tej przyczyny napisałam więc niniejszą pracę.

Maria Wurst, 1911

Publikacja polsko-niemiecka.

Moja babcia gotowała dla Gierka. Kulinarna podróż na Śląsk w czasach PRL-u - Aleksander Szojer, przepisy Anna Szojer z rodziną

Zabierając czytelnika w sentymentalną podróż do dzieciństwa przeżytego w latach 80. w Rybniku, książka zapoznaje z charakterystycznymi daniami kuchni śląskiej i kuchni czasów PRL-u. Zawiera 95 domowych przepisów wykorzystywanych od pokoleń, w tym unikatowych receptur na kultowe ciasta i desery z prywatnego archiwum kucharki weselnej.

„Śląska kuchnia bez tajemnic, czyli niepowtarzalne połączenie tradycji, kultury, śląskiej mowy i historii wokół talerza, który jednoczy rodzinę. Fenomenalne przepisy i barwne fotografie pobudzają apetyt, smak i zapach. 'Moja babcia gotowała dla Gierka' to Śląsk widziany oczami chłopca, który zakochał się w gotowaniu. Dziś jest mistrzem opisu śląskiego stylu”.

Agata Pilarska-Jakubczak, dziennikarka i poetka

Poniemieckie to błyskotliwa opowieść o losach domów, cmentarzy i rzeczy, od szaf po oleodruki. Karolina Kuszyk sama wychowana na poniemieckim tropi ślady, wczytuje się we wspomnienia osadników i przesiedleńców, a przede wszystkim rozmawia z przedstawicielami trzech pokoleń ludzi mieszkających w poniemieckich domach i korzystających z poniemieckich przedmiotów, ze zbieraczami i kolekcjonerami, z poszukiwaczami niemieckich skarbów, z regionalistami z ziem zachodnich i północnych odkrywającymi przedwojenną historię swoich małych ojczyzn. I zadaje pytania. Czym są dla nas poniemieckie rzeczy? Wdzięcznymi, lecz niewiele mówiącymi gadżetami w rodzaju obrazka z Aniołem Stróżem przeprowadzającym dzieci przez kładkę nad przepaścią? Obcymi śmieciami, na których rodzice i dziadkowie musieli się urządzać, bo nie mieli innego wyjścia? Jak bardzo dom poniemiecki musiał się napracować, żeby zasłużyć na miano polskiego? A co się stało z niemieckimi cmentarzami na ziemiach przyłączonych do Polski w 1945 roku?
Opowiadając o tym, jak biografie poniemieckich domów, rzeczy i cmentarzy splatały się z losami ich polskich spadkobierców od powojnia po współczesność, autorka zastanawia się także, czym jest dziś polskość i ile obcości potrafimy znieść w tym, co określamy mianem własnego.

Reisememoiren – Adam Pe(j)ter Kubik

Reisememoiren. Oberschlesien – Heidelberg – Südtirol – Yale – Texas – St Andrews – Schottland.

DEUTSCH: Oberschlesiens Multikulturalität wird oft angepriesen, doch nur selten wird die weitverbreitete Mono(ton)lingualität des Polnischen im geschriebenen Wort durchgebrochen. Diese kann nämlich nicht wahrhaftig die Region in ihrer sprachlichen Diversität widerspiegeln. Anders ist es hingegen um die „Reisememoiren“ von Adam Peter Kubik bestellt. Der Autor wagt einen Versuch, seine Reisen auf eine literarische Weise in den beiden Minderheitensprachen Oberschlesiens – Deutsch und (Ober)Schlesisch – zu erfassen. Mit seinen persönlichen Reflexionen und lyrischen Erinnerungen nimmt er die Leserschaft auf eine Erkundungsreise mit, die ihn auf seiner Suche nach dem kulturellen Erbe Oberschlesiens durch Europa und Amerika begleiten kann. Neben dem deutschen Buchteil von 150 Seiten und dem 80-seitigen schlesischen Part wurde das Buch mit einem englischsprachigen Nachwort von Prof. Tomasz Kamusella versehen, was insgesamt die einheimische Perspektive auf Oberschlesien umso mehr verdeutlicht.

ŚLŌNSKI: Gōrnoslōnskŏ multikulturalität je kans wychwŏlanŏ, ale tak richtig yno niykedy je ta dojś fest verbreitowanŏ mono(tōn)lingualität polckij gŏdki we schreibniyntych formach jynzyka durchbrechowanŏ. Ta zajś sama niy poradzi ôddać tak richtig spezifiki regiōnu we ônygo gŏdkowyj diversität. Inakszyj zajś prezyntuje tyn fenomyn Adam Pejter Kubik we ônygo „Reisememoiren“. Tukej autor sztartuje prōba literackygo beschreibungu ônygo reisōw we ôbu gŏdkach, ftore sōm typisch do minderheitōw we Oberschlesien/Gōrnym Ślōnsku – deutsch a po naszymu/po ślōnsku. Ze ônygo ôsobistymi reflexiōma a liryckymi erinnerungōma biere ôn czytelnikōw na erkundungsreisa mit, ftorzi mogōm ônygo begleitować bez Europa a Hamerika, kaj bōł ôn szukoł kulturowy erbe Oberschlesien/Gōrnygo Ślōnska. Kole niymieckij teili bucha ze 150 seitōma a 80-seitowym textym po ślōnsku znejś idzie nachwort we angylckij gŏdce ôd prof. Tomasza Kamuselle, co jeszcze barzij pokŏzuje ślōnsko-swojskŏ perspektiva na Oberschlesien/Gōrny Ślōnsk.

Od zawsze chodziło o skarby. Wśród zawiłych korytarzy i utajnionych części wznoszącego się nad Kwisą zamku Czocha skradają się rabusie. Nie wiedzą, że gdyby nawet wywieźli wszystko i tak zostanie dużo więcej Seria wybuchów budzi ze snu Olbrzyma. Tam, gdzie jego korytarze zalane są wodą, naziści chowają swoje skarby. Twierdza Kłodzko nie zazna ciszy. Drżą tam codziennie, w obawie przed złupieniem, złote i srebrne precjoza, porcelana i królewskie regalia. Noc także nie przynosi spokoju. Precyzyjni złodzieje wycinają płótna z ram w Auli Leopoldina i rozmywają się w ciemnościach. Czterej pancernymi w labiryncie mrocznych korytarzy kłodzkiego bastionu szukają ukrytego ładunku i zapalnika. Tylko w Miedziance cisza wszystkie skarby zostały zdobyte.
Po Wrocławiu wędruje zawadiacki Wojaczek. Zainteresowanych zaprowadzi na seans w kinie Dworcowym i dla rozrywki powiesi na szelkach szatniarza Klubu Związków Twórczych. Takiej awantury nie powstydzą się nawet Kargul z Pawlakiem, niezmiennie królujący w Dobrzykowicach.
Na kolejnych stronach wiatr hula nawet do 250 km/h. Może dlatego na Śnieżce latają talerze? Nie przekona się o tym Wanda Rutkiewicz, wybierając spokojny nocleg na strychu Szwajcarki. Jak w każdej historii o skarbach i w tej są ofiary. Do schroniska nigdy nie wrócą turyści wędrujący Białym Jarem, a na Zakręcie Śmierci mgła znowu przysłoni drogę
Nie zwlekaj! Już teraz rozpocznij poszukiwanie skarbów z Sekretami Dolnego Śląska!

Zdyszany gazeciarz zdziera sobie głos, wołając: Sensacja! Sensacja! W kopalni Guido zawodu górnika uczy się perski książę. Wincenty Pstrowski zaczepnie woła: Kto wyrąbie więcej ode mnie?, a uratowany Alojzy Piątek łamiącym się głosem pyta: Jak grał Górnik? Serce kapitana drużyny Stanisława Oślizło nigdy nie biło tak szybko. Dwukolorowy żeton obraca się w powietrzu. Czerwony, zielony, czerwony Zielony! Górnik w finale europejskich rozgrywek pucharowych!
Czas wydziera kolejne kartki z kalendarza. Jest 5 listopada 1985 roku. Zbigniew Religa i jego kardiochirurdzy przeprowadzają pierwszą w kraju udaną transplantację serca. Tego dnia cały świat usłyszał o Zabrzu. Na ulicach, w parkach, kawiarniach i domowych zaciszach szczęśliwi zabrzanie opowiadają sobie legendę o podziemnej drodze wodnej Pewnej nocy grupa śmiałków schodzi do podziemi niedaleko ulicy Miarki. W ciemności ich oczy odnajdują Główną Kluczową Sztolnię Dziedziczną! Na autobanie panuje ruch, kierowcy spieszą się na koncert Krystiana Zimermana lub na premierę do kina Roma. Niektórzy jeszcze pamiętają wycieczki tramwajem przez granicę. Na gości czeka elegancki Admiralspalast gotowy odkryć znaczenie pięciu głów na swych bocznych elewacjach.
Jeśli chcesz się dowiedzieć, czy to prawda, że w stalowym domu nie wbijesz nawet gwoździa, dlaczego zawalił się wiadukt nad torami kolejowymi przy ulicy 3 Maja, gdzie był kręcony Piłkarski poker i co Zabrze ma wspólnego z Bałkanami, ta książka jest właśnie dla Ciebie!

Święta Jadwiga Śląska zadziwiała dobrocią, pobożnością, ale też otwartością na drugiego człowieka, szczególnie na tego, który był w potrzebie. Inspiracje czerpała od samego Mistrza, którego nie tylko kochała, ale w którego nieustannie się wsłuchiwała. Zamieniała to w czyn, niejednokrotnie wzbudzając podziw i uznanie. Udowodniła, że świętość można osiągnąć, pozostając jedynie w postawie bycia dla Boga i bliźniego.

Nic dziwnego, że św. Jadwiga jest patronką Polski i Śląska, Trzebnicy i Wrocławia oraz budujących się kościołów. Została też wybrana na patronkę pojednania i pokoju polsko-niemieckiego oraz twórczej współpracy między narodami. Stała się także opiekunką chrześcijańskich małżeństw i rodzin.
Przez wstawiennictwo św. Jadwigi możemy wypraszać wiele łask w różnych potrzebach i intencjach. Pomocą niech będzie ten modlitewnik oraz dołączona do niego płyta z nagraniami modlitw, pieśni, nowenny i litanii do św. Jadwigi.

Powieść Františka Kotlety rozgrywa się w Boże Narodzenie roku 2107 w Pradze – gigantycznym megapolis. Republika Czeska, po wojnie toczonej z Polską o Śląsk, rozpada się. A Praga, znajdująca się pod dominacją właścicieli najpotężniejszych firm, ufortyfikowała się przeciwko reszcie świata. Wszystko, czego mieszkańcy miasta potrzebują, produkowane jest w praskich laboratoriach lub fabrykach, a to, co dzieje się poza granicą Pragi City nikogo nie obchodzi, bo miasto ma wystarczająco dużo własnych problemów. Jak choćby kult cybernetycznych czarodziejek, który przenika głęboko do serc mieszkańców miasta, podczas gdy czarodziejki ktoś zaczyna zabijać. O ich ochronę zatroszczy się weteran wojny czesko-polskiej, były policjant Vachten. Ta misja zaprowadzi go do bogactwa najwyższych pięter drapaczy chmur i sparszywiałego podziemia (gdzie zawsze można zarobić, pozwalając sobie dorobić trzy penisy). 

W 2020 roku „Underground” był najlepiej sprzedającą się powieścią fantastyczną na czeskim rynku wydawniczym. Pierwsza książka Františka Kotlety tłumaczona na polski.

Wydanie drugie, poprawione.

Książka do pobrania jako E-Book w formacie .epub i .mobi (wybierz Odbiór osobisty, żeby nie płacić za wysyłkę!)

Powieść Františka Kotlety rozgrywa się w Boże Narodzenie roku 2107 w Pradze – gigantycznym megapolis. Republika Czeska, po wojnie toczonej z Polską o Śląsk, rozpada się. A Praga, znajdująca się pod dominacją właścicieli najpotężniejszych firm, ufortyfikowała się przeciwko reszcie świata. Wszystko, czego mieszkańcy miasta potrzebują, produkowane jest w praskich laboratoriach lub fabrykach, a to, co dzieje się poza granicą Pragi City nikogo nie obchodzi, bo miasto ma wystarczająco dużo własnych problemów. Jak choćby kult cybernetycznych czarodziejek, który przenika głęboko do serc mieszkańców miasta, podczas gdy czarodziejki ktoś zaczyna zabijać. O ich ochronę zatroszczy się weteran wojny czesko-polskiej, były policjant Vachten. Ta misja zaprowadzi go do bogactwa najwyższych pięter drapaczy chmur i sparszywiałego podziemia (gdzie zawsze można zarobić, pozwalając sobie dorobić trzy penisy). 

W 2020 roku „Underground” był najlepiej sprzedającą się powieścią fantastyczną na czeskim rynku wydawniczym. Pierwsza książka Františka Kotlety tłumaczona na polski.