Publikacje

Bogdan Kallus: Słownik gōrnoślōnskij gŏdki.

Słownik górnośląsko-polski (16,5 tys. haseł) oraz polsko-górnośląski (14,5 tys. haseł) wraz z zasadami zapisu.

Tym razem zapis już w alfabecie ślabikŏrzowym. Kolejny kamień milowy w standaryzacji zapisu śląskiego!

Książka wydana przez Pro Loquela Silesiana

Twarda oprawa, 440 stron

„Na powojennym Górnym Śląsku. Wspomnienia o wydarzeniach z lat 1945–1950”to już trzeci tom cyklu wydawniczego z serii Archiwum Historii Mówionej, realizowanego z szacunku dla przeszłości tej ziemi i jej mieszkańców. Ów tom oddaje głos tym, którzy przeżyli w tym regionie trudne i mroczne chwile swojego życia. Ukazuje on tragiczne wydarzenia, jakie wielu mieszkańców Górnego Śląska dotknęły w roku 1945, wraz z wejściem na te ziemie Armii Czerwonej.

Wydanie polsko-niemieckie

Autorem zdjęć jest Anton Kubik (1891–1953), jedno z trzynaściorga dzieci Caroline i Paula, który był górnikiem. Fotografie sprzed stu lat odnalazł Jan A. Duda, obecny właściciel domu, daleki krewny fotografa.

Obecnie są one własnością Muzeum w Tarnowskich Górach. Fotografia stała się pasją Antona Kubika, kiedy miał kilkanaście lat. Nie wiadomo, jakim aparatem się posługiwał, ale niektóre jego zdjęcia naprawdę robią wrażenie. Miał niewątpliwy talent do fotografowania i dobrze go wykorzystał. Szczegółowo udokumentował obraz swojej wioski i jej mieszkańców (sfotografował ich w sumie 350) na początku XX wieku, ukazując socjologiczny obraz bogacących się Ptakowic. Potem, wzięty do wojska na front I wojny światowej, dokumentował także życie żołnierzy armii cesarskiej. Monika Rosenbaum (redaktor książki) i Sebastian Rosenbaum (jej mąż, współredaktor i historyk z katowickiego IPN) zachwycili się tymi zdjęciami i postarali się w Domu Współpracy Polsko-Niemieckiej o ich wydanie w albumie.

Najpopularniejsza bajka Janoscha doczekała się łacińskiego tłumaczenia.

Do bajki dodano słowniczek łacińsko-polsko-niemiecki.

Oprawa: twarda

Publikacja przedstawia nazwy miejscowe Śląska historyczne i współczesne, w aktualnych granicach administracyjnych, ograniczone do nazw urzędowych, usankcjonowanych prawem. Będą to zatem przede wszystkim nazwy wsi, miast i miasteczek, a także ich części, zwane potocznie dzielnicami, osadami, koloniami lub przysiółkami.
W pracy uwzględniamy także obiekty zaginione albo wchłonięte przez rozwijające się sąsiednie miejscowości. Należy podkreślić, że praca obejmuje tylko miejscowości posiadające odpowiedniki niemieckie.

470 stron

Publikacja jest zwięzłym kompendium przybliżającym czytelnikowi najważniejsze, historyczne nekropolie położone na terenie województw śląskiego i opolskiego. Pięćdziesiąt wybranych cmentarzy tworzy barwną mozaikę religijną i narodowościową, charakterystyczną dla obszarów politycznego, kulturowego i językowego pogranicza, jakim przez wieki był Górny Śląsk. Załączona na ostatniej stronie mapa z naniesionymi lokalizacjami poszczególnych obiektów zachęca do samodzielnej eksploracji.
Publikacja polsko-niemiecka.

SZTUKA DAWNEGO OPOLA

red. naukowa B. Czechowicz, J. Filipczyk, A. Kozieł
Dotychczasowe naukowe opracowania niemieckie i polskie dot. sztuki Opola były wyłącznie inwentarzami zabytków lub pisanymi na ich podstawie pracami popularnymi. Konferencja „Sztuka dawnego Opola” (zorganizowana w dn. 29- 30.09.2016 przez Muzeum Śląska Opolskiego, Instytut Historii UO, Instytut Historii Sztuki UWr, Polskie Towarzystwo Historyczne O/Opole i Archiwum Państwowe w Opolu), której celem było zebranie obecnego stanu wiedzy o dokonaniach artystycznych na terenie Opola w jego dawnych, lokacyjnych granicach (z przedmieściami, w tym z monastycznym suplementem miasta, jakim było opactwo Norbertanek w Czarnowąsach), jak i rozrastającego się Opola doby industrialnej, przyniosła szereg ważnych tekstów problemowych omawiających dzieje sztuki miasta, położono przy tym nacisk na mniej znane zagadnienia doby baroku, XIX i XX w. Autorzy badań historycy sztuki, historycy i architekci z różnych ośrodków zaprezentowali wyniki swoich prac podczas konferencji, jednak z przyczyn oczywistych, w ten sposób dotrzeć można było jedynie do wąskiego grona odbiorców.

Dwujęzyczne polsko-niemieckie opracowanie poświęcone jest postaciom laureatów Nagrody Nobla urodzonym na historycznym Śląsku i składa się z jedenastu biogramów. Próżno szukać drugiego regionu w Europie, który wydałby na świat porównywalną liczbę laureatów najbardziej prestiżowej nagrody współczesnej epoki. Profesor Ryszard Kaczmarek gorąco poleca to uzupełnione o liczne zdjęcia wydanie: „Książka obroniła się sama przed kilku laty i jej nowa edycja powinna pojawić się na rynku wydawniczym już od dawna. Warto jednak wspomnieć walor tego opracowania, który nie jest wcale tak częsty w pracach historycznych, nawet tych biograficznych – mianowicie troskę Autora, by prezentowane przez niego fakty przekazać czytelnikom w formie, która zainteresuje ich opowiadaną historią. Dbałość o narracyjność opisywanych życiowych historii, tak ważna jeszcze do niedawna przy ocenie opracowań historycznych, gdzieś się coraz częściej gubi na rzecz używania historycznego metajęzyka. Tym razem, na szczęście, mamy do czynienia z historiami opowiedzianymi tak, że mamy wrażenie zetknięcia się nie z pomnikami, ale z żywymi ludźmi”.

Publikacja przedstawia wspomnienia 25 osób, które dzięki zaangażowaniu się młodych ludzi i osób starszych –Świadków Czasu, wzbogaciły utrwaloną na piśmie historię Górnego Śląska. Okres, o którym traktuje niniejsza książka wciąż wydaje się wielu osobom wcale nie tak odległym czasem, dla innych, młodszych czytelników, to już zamierzchła historia. Ta wyjątkowa publikacja ukazuje czas niezwykle znaczących wydarzeń: mrocznego czasu stanu wojennego i schyłku komunizmu w Polsce, okres dążenia do wolności, głębokich przemian ustrojowych i gospodarczych i wejścia na drogę integracji ze światem zachodnim. Wraz z wolnością  budziło się w tym okresie życie społeczne, skutkując powstawaniem coraz to nowych organizacji pozarządowych i ruchów obywatelskich; to również czas legalizacji działania mniejszości niemieckiej, powstania wielu organizacji zrzeszających Niemców w Polsce i rosnącej akceptacji dla tej mniejszości w społeczeństwie.

Publikacja polsko-niemiecka.

Książka nie traktuje o historycznych ziemiach Śląska, ale z racji sąsiedztwa i często mylnego utożsamiania części Łużyc z Dolnym Śląskiem polecamy tę pozycję. Książka jest ciekawym kompedium wiedzy jak państwa słowiańskie zachowały się wobec problemu Łużyc, kiedy istniała realna szansa na utworzenie takiego państwa. Okazuje się, że często oferowana pomoc i walka o prawa Łużyczan jest tylko zasłoną dymną dla geopolityki w tym kawałku Europy. 

Strony: 466

Autor: Piotr Pałys

Streszczenie/opis książki:

            Praca składa się z sześciu rozdziałów, a jej tematem jest stosunek poszczególnych państw słowiańskich do tak zwanej kwestii łużyckiej w okresie bezpośrednio po zakończeniu II wojny światowej. Klęska III Rzeszy skutkującą między innymi czasową likwidacją państwowości niemieckiej wywołała wśród części Serbołużyczan nadzieje na ziszczenie się marzeń o emancypacji spod wielowiekowej niemieckiej kurateli. Całość historycznego obszaru Łużyc została obsadzona przez wojska radzieckie i polskie. Ich wschodnia część znalazła się w obrębie państwa polskiego, a pozostały obszar objęty został jurysdykcja Radzieckiej Strefy Okupacyjnej w Niemczech.. Mocno artykułowane w trakcie wojny hasła słowiańskiego braterstwa oraz sterowany z Moskwy renesans idei słowiańskiej wywoływał przekonanie, że byt narodu serbołużyckiego przestanie być zagrożony, państwa słowiańskie zapewnią Łużycom satysfakcjonujący serbołużyckie ambicje kształt polityczny.

 W „Sekretach Załęskiego Przedmieścia”, jak w kropli deszczu pod mikroskopem, odkryjesz dziesiątki zadziwiających ciekawostek, a wśród nich „gwiazdy i legendy dawnych Katowic”. Ta magiczna kropla to soczewka! Ukazuje urodę zapomnianych zakątków miasta, a przede wszystkim koleje życia jego mieszkańców. Dowiesz się, jak osiągali sukcesy i co się stało przyczyną ich upadku. Weźmiesz udział w radosnych i smutnych zdarzeniach, jakie przeżywali. Zwiedzisz miejsca, których już nie ma.

Sekrety są współczesną legendą przywołującą dawne anegdoty, plotki i sensacje uprawdopodobnione przez archiwalne zapiski. Wzbogacają złoty mit miasta nad Rawą obchodzącego 150. urodziny. Opowiadają o mieszkańcach tej okolicy, ich życiu codziennym, zajęciach, instytucjach, organizacjach i firmach, w których pracowali, odpoczywali, bawili się i modlili.

Tom poezji pochodzącego z Legnicy Wernera Gneista. Tomik zawiera sonety napisane po 1946 roku, gdyż jego wcześniejsza twórczość zaginęła w zawierusze wojennej.

Werner Gneist był także przedstawicielem Młodzieżowego Ruchu Muzycznego, a sławę przyniosły mu kompozycje do poezji Josepha von Eichendorffa.

Język: sonety - niemiecki, posłowie oraz biografia - polski i niemiecki

Oprawa: twarda

Strony: 124