Publikacje

Jezderkusie! Czyli... historia Górnego Śląskadla dzieci!

Publikacja ma na celu w sposób przystępny i ciekawy, zaprezentować dzieciom historię Górnego Śląska. Interesujące teksty autorstwa Moniki Rosenbaum oraz barwne ilustracje wykonane przez absolwentkę Akademii Sztuk Pięknych – Darię Hancharovą, przedstawiają dzieje tego regionu od czasów prehistorycznych do teraźniejszości. Poszczególne rozdziały opisują interesujące wydarzenia historyczne, prezentują konkretnych bohaterów, obiekty i miejsca silnie związane z losami Śląska. W publikacji zawarto również szereg informacji dotyczących geografii, fauny i flory, a także specyfiki krajobrazu tego regionu. Ponadto czytelnicy mają możliwość zaznajomienia się z elementami etnograficznymi, takimi jak śląskie zwyczaje, kultura, tradycje, potrawy, czy stroje regionalne.

Książka wydana dwujęzycznie: po polsku i niemiecku.

Próba przedstawienia polskiemu czytelnikowi postaci Josepha von Eichendorffa jest wyzwaniem z kilku względów. Twórczością poety zajmują się przede wszystkim germaniści, opierając się naturalnie na oryginalnych tekstach – trudno dostępnych dla „zwykłego” czytelnika. Liczne, i świetne zresztą prace polskich germanistów koncentrują się na określonych problemach: recepcji dzieła, badania procesu twórczego, analizie wybranych utworów etc. – są i muszą być pisane po niemiecku. Docierają głównie do kolegów po fachu, umykając uwadze czytelników nieznających języka niemieckiego. Możliwość poznania Eichendorffa jest zatem bardzo ograniczona.

Brakuje także obszerniejszej, popularnej biografii opartej na nowszych opracowaniach historycznoliterackich. Szkoda, bo ponadczasowa wielkość tego niemieckiego romantyka uznawana jest nie tylko w krajach europejskich, ale także w USA, Japonii czy Chinach. Oczywiście główną przeszkodę w poznaniu poety stanowi znikoma ilość tekstów przełożonych na język polski. Dotychczas tłumaczone utwory („Z życia nicponia”, „Marmurowy posąg”, „Niegdyś przeżyłem” oraz ok. trzystu wierszy) są zaledwie cząstką tego, co autor „Nicponia” napisał. 

Celem mojej książki jest pokazanie Josepha von Eichendorffa na tle epoki, w której żył, jego konstelacji rodzinnych i zawodowych, relacji ze słynnymi ludźmi pierwszej połowy XIX wieku. Jest to również próba naszkicowania osobowości człowieka zamkniętego w sobie, unikającego wywnętrzania się czy zwracania na siebie uwagi.

Książka ukazała się w ramach CANON SILESIAE - Ślōnske Dzieje (nr 10).

"Joseph Wilpert 1857-1944. Archeolog chrześcijański. Życie i dzieło" - publikacja pod redakcją prof. Joanny Rostropowicz i bp. Jana Kopca.

Zbiór artykułów w języku polskim, niemiecki i angielskim o Josephie Wilpercie, śląskim badaczu rzymskich katakomb.

Strony: 152

Oprawa: miękka

"Kajko i Kokosz. We Krajinie Borostraszkōw" (czyli W Krainie Borostworów") to drugi album przetłumaczony na język śląski (przed laty nakładem wydawnictwa Egmont w sprzedaży ukazał się album "Kajko i Kokosz Szkoła furganiŏ").
Cykl opowiada o dwóch wojach dzielnym i rozważnym Kajku oraz żarłocznym i samolubnym Kokoszu, którzy bronią Mirmiłowa przed atakami niecnych Zbójcerzy pod wodzą Hegemona i przeżywają masę zabawnych przygód. Komiks powstawał w latach 70. i 80. XX wieku i był jedną z wizytówek czasopisma młodzieżowego Świat Młodych. W 2003 roku wydawnictwo Egmont Polska wznowiło serię, a dzięki tej reedycji wszystkie części komiksu ukazały się po raz pierwszy w kolorze. Mieszkańcy Mirmiłowa uwielbiają zabawy, a w wymyślaniu pretekstów do świętowania są prawdziwymi mistrzami. Właśnie skończyli obchody Dnia Dobroci dla Krów, a już zaczynają cieszyć się z najważniejszej uroczystości ku czci Czystej Wody. Tymczasem Zbójcerze mają już plan, jak zakłócić mirmiłowianom ten piękny i radosny czas, a w efekcie przejąć władzę nad ich grodem. Kapral wyznacza ochotnika do misji samobójczej: zbójcerz słynący z unikania wszelkich form mycia się i czyszczenia ma wskoczyć do studni w Mirmiłowie i skazić jej wodę po wsze czasy. O dziwo plan Kaprala zostaje zrealizowany w stu procentach! Woda zostaje zatruta, a gród pozbawiony życiodajnego płynu. Co robić? Rozwiązanie podsuwa Czarownica Jaga: czystą wodę i szczęśliwość może przywrócić grodowi tylko Pani Przyroda, która mieszka w Krainie Borostworów dalekiej i dzikiej. Z taką misją mogą wyruszyć tylko oni dwaj niezawodni wojowie Kajko i Kokosz.
Niezwykły, wyjątkowo barwny i dosadny język śląski w połączeniu z unikalnym humorem Chirsty to znakomita zabawa, a przy okazji materiał pomocniczy przy kultywacji tego języka.

Nagroda Literacka NIKE 2021 + NIKE Czytelników 2021

Przez większość życia uważałem Ślązaków za jaskiniowców z kilofem i roladą. Swoją śląskość wypierałem. W podstawówce pani Chmiel grała nam na akordeonie Rotę, a ja nie miałem pojęcia, że ów plujący w twarz Niemiec z pieśni był moim przodkiem.
O swoich korzeniach wiedziałem mało. Nie wierzyłem, że na Śląsku przed wojną odbyła się jakakolwiek historia. Moi antenaci byli jakby z innej planety, nosili jakieś niemożliwe imiona: Urban, Reinhold, Liselotte.
Później była ta nazistowska burdelmama, major z Kaukazu, pradziadek na delegacjach w Polsce we wrześniu 1939, nagrobek z zeskrobanym nazwiskiem przy kompoście. Coś pękało. Pojąłem, że za płotem wydarzyła się alternatywna historia, dzieje odwrócone na lewą stronę. Postanowiłem pokręcić się po okolicy, spróbować złożyć to w całość. I czego tam nie znalazłem: blisko milion ludzi deklarujących nieistniejącą narodowość, katastrofę ekologiczną nieznanych rozmiarów, opowieści o polskiej kolonii, o separatyzmach i ludzi kibicujących nie tej reprezentacji co trzeba. Oto nasza silezjogonia.
Zbigniew Rokita

Książka Piotra Zdanowicza "Kanał Kłodnicki - nieznany świadek śląskich dziejów".

Książka w typie opowieści historyczno-krajoznawczej, która powstała pierwotnie w wraz z filmem: Zapomniane Górnośląskie ono na świat – opowieść o Kanale Kłodnickim. Popularyzuje ona unikatowy, a zupełnie dziś nieznany najstarszy śląski kanał żeglowny, będący niegdyś dla Górnego Śląska oknem na świat.

Ta perełka dawnej hydrotechniki - świadek czasów, gdy Śląsk był jednym z najbogatszych regionów Europy oraz miejscem, gdzie powstawały realizacje będące absolutną światową awangardą ówczesnej techniki - przestaje istnieć na naszych oczach.

Kanał Kłodnicki to również jeden z symboli braku dbałości o historyczną spuściznę Śląska po 1945 roku, kiedy jego nowi gospodarze postanowili „wymyślić” Śląsk od nowa i zatrzeć wszelkie ślady po jego wcześniejszej wielkości i prawdziwych dziejach.

Prawie 140 nowych oraz archiwalnych fotografii i innych ilustracji.

Ksiōnżka na muster krajoznawczyj ôsprŏwki ô slōnskij gyszichcie. Była ôna szafniōno pospōł z filmym: Zapomniane Górnośląskie ono na świat – opowieść o Kanale Kłodnickim i pokazuje niôbyczjle cynny, a doimyntnie niyznōmy nojstarszy ślōnski kanar żeglowny, kery bōł piyrwyj lŏ Gōrnego Ślōnska ôknym na świat. Tyn hyrski ôbiekt dŏwnyj hydrotechniki – świŏdek czasōw, kej Ślōnsk bōł jednã z nojbarzij zŏcnych tajlōw Ojropy i placym, kaj powstŏwały powziyńcia, bydōnce ôwdy imyntnōm awangardōm inżyniyrije – traci sie wartko na naszych ôczach.

Kanar Kłodnicki, to je tyż wykŏz chybu baczyniŏ ô erbizna ślōnskij gyszichty po 1945 roku, kej nowe posiedziciele mieli idyjõ, coby „eklerować” Ślōnsk ôd nowa i zniszczyć wszelke szlaki po jego srogości i istyj gyszichcie.

Bezma 140 terŏźnych a starych fotografijōw i inkszych ilustarcyji.

Jedna ze niylicznych ksiōżkōw ô gyszichcie i technice przełożōn na ślōnskõ gŏdkã.

Idzie też ôbsztalować polskŏ wersyjŏ: https://www.silesiaprogress.com/pl/p/Kanal-Klodnicki-nieznany-swiadek-slaskich-dziejow-Piotr-Zdanowicz/1502

Krakowskie kolorowanki: 16 regionalnych obrazków w formacie A4 do kolorowania (m.in. Liczyrzepa, góra Śnieżka, Jelenia Góra i wiele innych)

Pozycja obowiązkowa dla zaszczepienia miłości do Sudetów u najmłodszych.

„Kiedy wybuchła wojna byliśmy dziećmi” to już siódmy tom cyklu wydawniczego z serii Archiwum Historii Mówionej. Materiał ten powstaje dzięki angażowaniu się młodych ludzi, którzy interesują się historią lokalną i osób starszych – świadków historii, którzy gotowi są opowiedzieć swoje bardzo często nie łatwe i emocjonalne przeżycia. Inspiracją do przygotowania tego tomu stała się 75 rocznica zakończenia II Wojny Światowej. Publikacja zawiera dwadzieścia cztery relacje, które opiewają o wspomnienia i przeżycia mieszkańców Warmii i Mazur oraz Górnego Śląska. Są to bardzo poruszające i tragiczne historie pojedynczych osób, które na zawsze mogły odejść w niepamięć a dzięki tej publikacji udało się je uwiecznić.

Publikacja polsko-niemiecka.

Strzygi, duchy, utopce i strachy, czyli magia śląskich legend i podań w opracowaniu Jerzego Buczyńskiego.
Drugi zbiór opowiadań wydany po sukcesie Skarbnika, zmór, utopców . Znów za kanwę opowiadań wzięto dawne lokalne podania o strzygach, duchach, utopcach i strachach. Dialogi bohaterów prowadzone są po śląsku.

Kobiety o kobietach na Górnym Śląsku to już szósty tom cyklu wydawniczego z serii Archiwum Historii Mówionej.

Inspiracją do przygotowania szóstego tomu z serii AHM stała się 100. rocznica przyznania praw wyborczych (czynnych i biernych) kobietom w Polsce i w Niemczech. Kobiety na Górnym Śląsku nieraz zmuszone były mierzyć się z trudną i skomplikowaną rzeczywistością czasów I wojny światowej, powstań śląskich, II wojny światowej i powojnia, migracji i ekspatriacji, później realnego socjalizmu, niespokojnych lat 80. czy wreszcie wolnego państwa polskiego po 1989 roku.

Znalazły się wśród nich historie opowiedziane przez kobiety żyjące w czasach burzliwych i w czasach pokoju, przedstawicielki różnych zawodów, inicjatorki życia społecznego czy kobiety zaangażowane politycznie. Relacje dokumentują i odtwarzają miniony wiek z perspektywy ich indywidualnych historii – śladów kobiecej bytności, działalności społecznej i pracy. Mają niezwykłą wręcz siłę przekazu, wyjątkową wymowę. Za sprawą wnikliwych obserwatorek codzienności i uczestniczek zdarzeń czy też w kontekście mniejszych lub większych zbiorowości, których stanowią nieodłączną część, relacje kobiet wnoszą do naszych czasów konkretny bagaż doświadczeń, nie pozostawiając nas obojętnymi wobec wydarzeń, które my – przedstawiciele współczesnego pokolenia – nierzadko usuwamy z pamięci jako odległe czy minione.

Publikacja polsko-niemiecka.

„KOLEGA” to wywiad rzeka z aktorem, reżyserem teatralnym, współtwórcą i dyrektorem teatru Korez w Katowicach. Mirosław Neinert opowiada o swoim życiu, twórczej drodze do aktorstwa, doświadczeniach ze sceną - od czasu studenckich kabaretów, poprzez występy w kościołach w trakcie trwania stanu wojennego, estradę szalonych lat dziewięćdziesiątych, aż po własny teatr. To niezwykle barwne życie prawdziwego, artystycznego włóczykija, który jeżdżąc po całej Polsce, Europie i Stanach Zjednoczonych nabywał doświadczenia scenicznego, spotykając przy okazji na swojej drodze, niezwykłe postacie życia kulturalnego i politycznego: Lech Wałęsa, Zenon Laskowik, Roman Kostrzewski z zespołu KAT i mnóstwo, mnóstwo innych, mniej lub bardziej znanych ludzi, często – trzeba to przyznać - dość oryginalnych. Opowiada o swoich przygodach, przywołując niezliczoną ilość anegdot, przedziwnych historii, wspominając miejsca, które czasem wydają się być nierzeczywiste (na przykład stary grobowiec na cmentarzu, w którym mieszkał, goszczący go, ksiądz). Przy okazji odbywamy sentymentalną podróż po latach 70, 80 i 90 w Polsce, na Dolnym Śląsku i oczywiście ukochanym przez Mirka, Górnym Śląsku.

Teatr Korez jest jedną najważniejszych scen Górnego Śląska i jemu też poświęcona jest znaczna część rozmowy.  Dowiemy się, jak powstał Teatr Korez, skąd wzięła się jego nazwa, gdzie były jego początki i spróbujemy odpowiedzieć na pytanie, co stoi za jego niewątpliwym sukcesem? Będziemy mogli również przeczytać, co o bohaterze wywiadu i jego teatrze myślą też inni: Katarzyna Tlałka, Robert Talarczyk, Marta Klubowicz, Bogdan Kalus, Grażyna Bułka, Elżbieta Okupska, Zbigniew Rokita, Dariusz Stach, Piotr Bułka i Sergiusz Brożek.

Futurystyczno-nostalgiczna powieść z Ziemi Hulczyńskiej, śląskich przedmieść Ostrawy:

Unia Europejska przekształca się w państwo federalne. W Polsce niespodziewanie ogromny sukces wyborczy odnoszą śląscy separatyści. Ich liderka zostaje w tajemniczych okolicznościach zamordowana. A co z tym wszystkim wspólnego ma stary Johan i jego oczko wodne na przedmieściach Ostrawy? Czy w cieniu wielkiej polityki i futurystycznej kolejki linowej jest miejsce dla huciŏrza, co ô żŏdnyj nŏrodowyj świadōmości nic niy wiy? Wciągająca transgraniczna śląska opowieść z niedalekiej przyszłości. 

Petr Čichoň – ur. 1969, poeta, prozaik i muzyk z ostrawskimi korzeniami, od lat mieszka w Brnie, gdzie prowadzi własne biuro architektoniczne. Chwytając za pióro wciąż powraca do hulczyńskiego hajmatu. Swoje wierze publikował m.in. w czasopismach Tvar, Host, Box, Nové knihy, Labyrint, Signum. Zapisał się na literackiej mapie regionu czesko-niemieckim tomikiem poetyckim Pruské balady – Preussische Balladen (2006), a także Slezským románem (Śląska powieść, 2011), w którym pochylił się nad skomplikowanymi losami Hulczynian w trakcie drugiej wojny światowej oraz wykorzystał wątki oparte na historii Hansa Kammlera, inżyniera w służbie SS odpowiedzialnego m.in. za prace nad Wunderwaffe. W wydanej w 2020 roku powieści Lanovka nad Landekem przenosi nas na peryferia ziemi hulczyńskiej, które wchłonęła Ostrawa.

Recenzja na podstawie czesko-śląskiego wydania tutaj.

Wydruk w formacie A4 flagi Gōrnego Ślōnska do kolorowania.

Idealny do przekazywania wiedzy o naszym regionie najmłodszym.

Wydruk w formacie A4 godła Gōrnego Ślōnska do pokolorowania.

Idealny do przekazywania wiedzy o naszym regionie najmłodszym.

Każdy świadomy Ślązak kojarzy nazwisko komendanta powojennego polskiego komunistycznego obozu na Zgodzie - Salomona Morela. Na rynku wydawniczym pojawiła się wstrząsająca opowieść o nierozliczonych zbrodniach popełnianych w polskim mundurze.

Czy młody Szlomo ukrywający się w oborze albo w sosnowym lesie spodziewał się, że zamieszka tuż obok obozu ogrodzonego drutem pod napięciem? I że będzie tam żyć bez strachu, za to inni będą się bać jego?
Salomon Morel: Żyd i Polak, ofiara i oprawca... W czasie wojny w bestialski sposób zamordowano jego najbliższą rodzinę. Po wojnie on sam został słynącym z okrucieństwa komendantem obozu pracy Zgoda w Świętochłowicach, w którym po upadku III Rzeszy przetrzymywano w strasznych warunkach, głodzono, gwałcono i torturowano Ślązaków. Potem był funkcjonariuszem w więzieniu dla młodocianych w Jaworznie, gdzie próbowano ich nawracać na jedynie słuszne poglądy polityczne. (...)
W obozie Zgoda Salomon Morel kazał więźniom śpiewać nazistowskie piosenki, po czym ich bezlitośnie katował. W więzieniu w Jaworznie na jego rozkaz maltretowano nastoletnich działaczy antykomunistycznego podziemia. Anna Malinowska z reporterską precyzją rekonstruuje jego życie. Od Garbowa na Lubelszczyźnie, gdzie podczas wojny zamordowano jego żydowską rodzinę, po mieszkanie w katowickiej kamienicy, które w latach 90. opuścił w pośpiechu, uciekając przed przeszłością.

Strony: 416

Autor: Anna Malinowska

Prezentowana praca stanowi próbę rekonstrukcji i opisu struktur, mechanizmów, obsady personalnej, a także charakterystyki działalności opolskiej PZPR z odniesieniem do ówczesnych procesów ogólnopolskich. Cezury opracowania to okres od powstania województwa opolskiego w czerwcu 1950 r., po samorozwiązanie PZPR w styczniu 1990 r., tym samym obejmują cały, blisko czterdziestoletni okres funkcjonowania Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Opolu.