Publikacje

Książka powstała w efekcie realizacji projektu naukowo-badawczego prowadzonego w oparciu o środki Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu „Dziedzictwo kulturowe, priorytet: Kultura ludowa i tradycyjna” oraz miasta Zabrze. Projekt „Narracje górnicze z terenu Zabrza” to 100 zebranych górniczych wypowiedzi.

Redaktorem naukowym był dr Bernard Linek z Państwowego Instytutu Naukowego „Instytutu Śląskiego” w Opolu, recenzentami prof. Ryszard Kaczmarek oraz ks. prof. Jerzy Myszor.

Liczba stron: 504

Dwujęzyczne polsko-niemieckie opracowanie poświęcone jest postaciom laureatów Nagrody Nobla urodzonym na historycznym Śląsku i składa się z jedenastu biogramów. Próżno szukać drugiego regionu w Europie, który wydałby na świat porównywalną liczbę laureatów najbardziej prestiżowej nagrody współczesnej epoki. Profesor Ryszard Kaczmarek gorąco poleca to uzupełnione o liczne zdjęcia wydanie: „Książka obroniła się sama przed kilku laty i jej nowa edycja powinna pojawić się na rynku wydawniczym już od dawna. Warto jednak wspomnieć walor tego opracowania, który nie jest wcale tak częsty w pracach historycznych, nawet tych biograficznych – mianowicie troskę Autora, by prezentowane przez niego fakty przekazać czytelnikom w formie, która zainteresuje ich opowiadaną historią. Dbałość o narracyjność opisywanych życiowych historii, tak ważna jeszcze do niedawna przy ocenie opracowań historycznych, gdzieś się coraz częściej gubi na rzecz używania historycznego metajęzyka. Tym razem, na szczęście, mamy do czynienia z historiami opowiedzianymi tak, że mamy wrażenie zetknięcia się nie z pomnikami, ale z żywymi ludźmi”.

Historia rozwoju kolei na Dolnym Śląsku.

Książka wydana z okazji 10-lecia powołania Kolei Dolnośląskich.

Początek datowany jest na 22 maja 1842 roku, kiedy uruchomiono odcinek Wrocław - Oława. W prezentowanej książce ważne dla funkcjonowania kolei wydarzenia zostały ukazane wraz z przedstawieniem infrastruktury kolejowej regionu. O jej wyjątkowości decyduje fakt rozległej sieci łączącej zarówno ważne miasta, jak i wkraczającej w atrakcyjne krajobrazowo Sudety. Wybudowane z dużym rozmachem mosty, tunele i dworce kolejowe często stanowią dziś zabytki w skali europejskiej, dlatego wciąż budzą podziw i zainteresowanie pasażerów.

Wydanie albumowe

Dwujęzyczny (polski i niemiecki) zbiór opowiadań Valeski Bethusy-Huc, wydany jako 12 pozycja w serii "Perły Literatury Śląskiej" prof. Joanny Rostropowicz.

Słowo wstępne z życiorysem autorki przygotowała prof. Joanna Rostropowicz.

Zbiór zawiera następujące opowiadania:

Ostatni z rodu

Franciszek

Wina Jadwigi

Trucizna

Wyczekiwana książka prof. Ryszarda Kaczmarka o powstaniach na Śląsku w latach 1919-21 jako niewypowiedzianej wojnie polsko-niemieckiej.

Był 15 sierpnia 1919 roku. Oczekujący od wielu godzin na wypłatę tłum górników stracił cierpliwość i wtargnął na plac mysłowickiej kopalni. Oddziały niemieckiego Grenzschutzu otworzyły ogień do nieuzbrojonych ludzi. Według oficjalnych danych zginęło sześć osób, w tym dwoje dzieci, a mysłowicka masakra stała się iskrą, która rozpoczęła otwarty konflikt o najcenniejsze i najlepiej rozwinięte gospodarczo ziemie zamieszkałe wówczas przez Polaków.

Powstania śląskie 1919-1920-1921 to pierwsza od dekad popularna publikacja dotycząca tych najgłośniejszych we współczesnej historii Śląska wydarzeń. Ryszard Kaczmarek dał się dotychczas poznać jako autor, który z równą uwaga przygląda się i spisom regimentów, i relacjom cywilów – również tym razem w ręce czytelników trafia pasjonująca książka nie tylko o realiach bitewnych, lecz także o życiu zwykłych Ślązaków wtrąconych w tryby wielkiej historii.

Przewodnika po Szlaku Zabytków Techniki województwa śląskiego to kompendium wiedzy o 42 obiektach dawnego przemysłu z 26 miejscowości woj. śląskiego. Kieszonkowe wydawnictwo idealnie sprawdzi się w czasie wycieczek i pozwoli na odkrycie fascynujących historii związanych z rewolucją przemysłową.

Jak wyglądała praca górników 200 lat temu? Kto drukował gazety przed wynalezieniem komputerów? W jaki sposób do kranów trafiała kiedyś czysta woda? Jak produkowano prąd elektryczny? Odpowiedzi na te pytania można znaleźć na najciekawszej trasie turystyki industrialnej w tej części Europy, którą w 2018 roku odwiedziło blisko 1,2 miliona osób.

Reprint (polsko-niemiecki) Ilustrowanego przewodnika po górnośląskim okręgu przemysłowym Leo Woerla z 1904 roku to zaproszenie do wyjątkowej przygody i podróży w czasie po wielokulturowym Górnym Śląsku. Akcja rozgrywa się w miejscach - wydawałoby się - nierzadko dobrze znanych i bliskich, mijanych co dnia, a jednak oglądanych z innej perspektywy i osadzonych w odmiennej rzeczywistości - na styku kilku światów, kultur i czasów. Przemierzając górnośląskie miasta wyposażeni w stuletnie mapy, wystawieni na działanie reklam z początków poprzedniego stulecia, poszukując hoteli i restauracji sprzed ponad stu lat, doświadczymy dzisiaj równie dużo emocji i wrażeń jak te, które obiecywał wydawca odwiedzającym górnośląski okręg przemysłowy w początkach XX wieku. Wydanie zawiera wkładkę w postaci planów poszczególnych miast. 

Rozmowy o Śląsku Cieszyńskim to książka składająca się z dwudziestu wywiadów z ludźmi związanymi ze Śląskiem Cieszyńskim. Porusza bardzo różnorodne tematy, dotyczące tak samego Cieszyna jak i góralszczyzny (Wisła, Istebna). Każda z rozmów ma inny charakter i dotyczy innego tematu, są rozmowy bardziej i mniej optymistyczne, dotyczące zarówno problemów tożsamości, gwary cieszyńskiej, historii, jak i ciekawych projektów mających miejsce w obecnym Śląsku Cieszyńskim.

Osoby, z którymi przeprowadzono rozmowy to:
Jaromír Nohavica, Mariusz Makowski, Michael Morys-Twarowski, ks. prof. Józef Budniak, Ewa Gołębiewska, prof. Tadeusz Sławek, Jerzy Kronhold, Renata Putzlacher-Buchtová, Bogusław Słupczyński, Jolanta Dygoś, Marek Szołtysek, Grażyna Staniszewska, Dariusz Gierdal, Marcin Żerański, Jan Sztefek, Zbigniew Wałach, Krystian Legierski, Dariusz Jedzok, Józef Szymeczek, Leszek Richter.

Komplet zawiera 16 tomów, które ukazały się dotychczas. Książki można kupować także osobno - wtedy całość wyniesie 377 złotych. Kupując komplet jednorazowo oszczędzacie 78 złote.

Tomy wydawnictwa mającego objąć jak największą ilość słownictwa typowego dla gwar śląskich z terenu całego Śląska (także w granicach Republiki Czeskiej i Republiki Słowackiej). Zawiera wyrazy śląskie (w zasadzie XX-wieczne, choć zdarza się też starsze słownictwo) będące w czynnej i biernej sferze leksyki, wyrazy ustępujące na skutek zmian cywilizacyjnych, wyrazy nowo przejęte, wymarłe, zapożyczenia obce, nie odnotowuje nazw własnych. W Słowniku nie uwzględnia się leksyki gwar przyniesionych na Śląsk przez ludność przybyłą tu po II wojnie światowej. W części wprowadzającej scharakteryzowano źródła, omówiono dokumentację geograficzną, zasady redakcyjne, oraz zamieszczono wykazy używanych skrótów, cytowanych miejscowości itp.

Świętochłowice. Rok 1934. Właściciel restauracji „U Mally’ego” - Georg Salzmann - tonie w długach. W efekcie popełnia samobójstwo. Policja przeprowadza szybkie śledztwo i zamyka sprawę. Wierzyciele zostają z niczym. „U Mally’ego” zaczynają się tajemnicze kradzieże. Miejscowy radca prawny Adolf Jendrysek nie wierzy w policyjną wersję wydarzeń. Rozpoczyna prywatne śledztwo.

Marcin Melon o "Sprawie Salzmanna":

Wiela jo bych dōł, coby dwajścia lot do zadku szło poczytać tako ksiōnżka… Ksiōnżka, keryj akcyjo niy zasmyczy Wos do Nowego Jorku, Warszawy abo inkszego Gran Chaco. Tukej rajzujymy w czasie, na Ślōnsk, po kerym drałowali nasze starziki, blank inkszy niż tyn nasz, chocioż przeca naôbkoło te same chaupy. Tyn Hajmat, kery znocie z ôsprowianio ōumy i ōupy, u Moniki Kassner zaś żyje, a downe Ślōnzoki sōm blank na nos podane: tyż sōm miyndzy nimi gizdy lagramyncke i bohatyry, kere czegoś szukajōm we swojim żywobyciu, chocioż same jeszcze ani niy wiedzōm czego. Kej ftoś Wos pyto na tako rajza w czasie, to niy ma ani co sie zastanawiać, ino włazić do tyj machiny i jadymy na Ślōnsk 1934. Zoboczycie jak sam tukej było za starego piyrwyj i eli richtiś wszysko było lepsze jak dzisiej.

W gratisie pocztówka autorstwa Jarosława Kassnera! 

SZTUKA DAWNEGO OPOLA

red. naukowa B. Czechowicz, J. Filipczyk, A. Kozieł
Dotychczasowe naukowe opracowania niemieckie i polskie dot. sztuki Opola były wyłącznie inwentarzami zabytków lub pisanymi na ich podstawie pracami popularnymi. Konferencja „Sztuka dawnego Opola” (zorganizowana w dn. 29- 30.09.2016 przez Muzeum Śląska Opolskiego, Instytut Historii UO, Instytut Historii Sztuki UWr, Polskie Towarzystwo Historyczne O/Opole i Archiwum Państwowe w Opolu), której celem było zebranie obecnego stanu wiedzy o dokonaniach artystycznych na terenie Opola w jego dawnych, lokacyjnych granicach (z przedmieściami, w tym z monastycznym suplementem miasta, jakim było opactwo Norbertanek w Czarnowąsach), jak i rozrastającego się Opola doby industrialnej, przyniosła szereg ważnych tekstów problemowych omawiających dzieje sztuki miasta, położono przy tym nacisk na mniej znane zagadnienia doby baroku, XIX i XX w. Autorzy badań historycy sztuki, historycy i architekci z różnych ośrodków zaprezentowali wyniki swoich prac podczas konferencji, jednak z przyczyn oczywistych, w ten sposób dotrzeć można było jedynie do wąskiego grona odbiorców.

V tom dwujęzycznej, polsko-niemieckiej serii „Ślązacy od czasów najdawniejszych do współczesności” pod redakcją prof. Joanny Rostropowicz.

Tak samo jak poprzednie tomy, również ten obejmuje stosunkowo obszerne biogramy ok. 80 wybitnych Ślązaków, którzy osiągnęli znaczące sukcesy w wielu różnych dziedzinach.

Tom otwiera biogram profesora Rudolfa Abichta, slawisty, orędownika języka górnośląskiego, zawiera też prezentacje sporej grupy mało znanych malarzy, rzeźbiarzy, muzyków, a także wybitnych aktorek i śpiewaczek, m. in. biogram  śpiewaczki Rose Ader, kochanki Pucciniego.

Dwujęzyczna książka (polski i niemiecki) Manfreda Kutyma: Światło rozumu i wiedzy. Nobliści Śląscy 1901-1999 / Das Licht des Wissens und des Verstandes. Schlesische Nobelpreisträger.

Ze wstępu prof. Joanny Rostropowicz:

O sławnych Ślązakach nigdy za wiele, dlatego publikujemy kolejną pozycję o laureatach Nagrody Nobla, których ojczyzną była nasza śląska ziemia. Jest ich do tej pory trzynastu. Ta wysoka liczba jest chlubą naszego regionu. Nigdzie w świecie z tak niewielkiego skrawka ziemi nie pochodzi więcej noblistów.

Strony: 265

To pionierskie dzieło poświęcone tak szeroko i tak szczegółowo zagadnieniom dziedzictwa kulturowego techniki i znaczenia zabytków poprzemysłowych dla kształtowania światowego, europejskiego i polskiego dziedzictwa kulturowego. Autorem rozprawy jest dr inż. Waldemar J. Affelt, jeden z najwybitniejszych polskich znawców zagadnień dziedzictwa poprzemysłowego, turystyki industrialnej i ochrony zabytków techniki, znany i ceniony konserwator zabytków i działacz na rzecz ich ochrony.

Strony: 270

Listopadowy poranek. W ogrodzie gabinetu terapeutycznego w Katowicach zostają znalezione zwłoki dziecka. Choć pracująca tam terapeutka Marta Szarycka stara się trzymać na uboczu, szybko zostaje wciągnięta w bieg wydarzeń za sprawą dziwnych wiadomości, które otrzymuje, a także policjanta prowadzącego śledztwo. Młoda, świetnie zapowiadająca się psycholog, której nienaganny wizerunek naruszają skłonność do przygodnego seksu i angażowanie się w związki bez przyszłości, zostanie zmuszona do skonfrontowania się z najbardziej bolesnymi doświadczeniami z przeszłości. Ile będzie musiała poświęcić w grze, w której stawką jest życie kolejnych dzieci?

Książka powstała pierwotnie w języku niemieckim. Niedawno ukazało się jej polskie tłumaczenie. Podobno najważniejsza książka o Górnym Śląsku, jaka powstałą w XXI wieku...a może nawet po 1945?

Sprawdźcie sami!

Już dawno nie ukazała się taka książka jak ta, tekst tak gniewny, tak słowotwórczo gorzki i absurdalnie jasny, tak wyrafinowanie jędrny i oryginalny poprzez nasycenie tradycją, tak przekorny i zarazem tak mądrze skomponowany.
Leszek Libera zgrupował wielowarstwową tkankę akcji i motywów swojej powieści zaczynającej się tuż po zakończeniu II wojny światowej i wkroczeniu Armii Czerwonej na Górny Śląsk, teren zagorzałych historycznie sporów narodowych między Polską a Niemcami, wokół spektakularnie nakreślonego narratora pierwszoosobowego, utopka w wieku dziecięcym, którego przodkowie przenieśli się na Ziemię z planety Utopia. W polskiej tradycji utopiec lub utopek jest często złośliwym duchem wodnym, mogącym przybrać ludzką postać. Szczególnie rozpowszechniony jest w bajkach i podaniach śląskich. Utopki powstają ze zwłok topielców lub ze spędzonych płodów. W powieści Libery taki utopek z odwróconym spojrzeniem outsidera, nie biorąc pod uwagę kulturowo uwarunkowanych granic tabu i zakazów myślenia, odsłania cechy życia społeczności, w której się znalazł. Czytelnikom nieznającym tego świata może się on wydawać jeszcze bardziej osobliwy niż sam bohater opowieści. [...] Poprzez płynne włączanie do wypowiedzi wszystkiego, o czym jest mowa w środowisku bliskim utopkowi, narracja staje się jednym wielkim, bogatym językowo kolażem głosów i tekstów epoki powojennej.

Z posłowia Jürgena Joachimsthalera