Publikacje

Rok 1928. Niymiecko-polsko granica. Szmugel, narkotyki, zbrodnie. Prywatny detektyw Herman Fox, znany z debiutanckiego "Silesia Noir" Marcina Szewczyka, durch tropi zbrodnie miyndzy Rybnikym a Raciborzym.

Nocny, podzimny luft ôtrzyźwioł. Niy chciołech ale wcale trzyźwieć. Targała mnōm złość a jakoś agresyjo. Łaziyłech wartko po raciborskich cestach, ani bych sie kaj śpiychoł, chocioż tak rychtyk to niy miołech żodnego cylu. Deptołech yno bez cweku po to, coby zadeptać we sia wściekłość a hercklekoty. Naôbkoło dźwigała sie pōmału coroz to wyżyj mgła. Sipiała tyż drobno mżawka. Co chwila duldołech resztōwki szkockij z mojij plaskōwki. Pōmału ôdliczołech kożdy szluk, słyszołech niestety, jak złocisty płyn coroz to wyraźnij szplucho w ôprōźnianej flaszeczce. Wiedziołech tyż niestety dobrze, iże mōm za mało tego mojigo lyku, coby mioł mi terozki pōmōc.

Uwaga! Powieść zawiera drastyczne sceny, a także porusza wątki antysemityzmu, nierówności społecznych i przemian historycznych Górnego Śląska. Wypowiedzi oraz postawy bohaterów i narratora służą jedynie potrzebom narracji i w żaden sposób nie wyrażają poglądów twórcy i wydawcy tej książki.

Publikacja przedstawia wspomnienia 25 osób, które dzięki zaangażowaniu się młodych ludzi i osób starszych –Świadków Czasu, wzbogaciły utrwaloną na piśmie historię Górnego Śląska. Okres, o którym traktuje niniejsza książka wciąż wydaje się wielu osobom wcale nie tak odległym czasem, dla innych, młodszych czytelników, to już zamierzchła historia. Ta wyjątkowa publikacja ukazuje czas niezwykle znaczących wydarzeń: mrocznego czasu stanu wojennego i schyłku komunizmu w Polsce, okres dążenia do wolności, głębokich przemian ustrojowych i gospodarczych i wejścia na drogę integracji ze światem zachodnim. Wraz z wolnością  budziło się w tym okresie życie społeczne, skutkując powstawaniem coraz to nowych organizacji pozarządowych i ruchów obywatelskich; to również czas legalizacji działania mniejszości niemieckiej, powstania wielu organizacji zrzeszających Niemców w Polsce i rosnącej akceptacji dla tej mniejszości w społeczeństwie.

Publikacja polsko-niemiecka.

Górnoślązacy są narodem, który długo stał w cieniu. Dopiero powoli odnajdują swoją odrębność i odważają się wyrażać własną wolę. Dlatego też lubią swoje legendy - dziś bardziej niż dawniej uważają je za wyraz swojej tożsamości.
Ten zbiór 105 legend wyraźnie ukazuje, że Górny Śląsk jest skupiskiem niespożytych sił ludowych. Górnoślązak zamienił uprawę dziedziczonej rolniczej ziemi na inne zawody, ale pozostała w nim jednak miłość do swojej ojczyzny i legend. Dopóki będzie pamiętał o swoich legendach, dopóty zachowa swoją tożsamość i siłę życiową.

Wydanie polsko-niemieckie.

Przygotowane przez Jerzego Buczyńskiego 47 legend z 29 kopalni:

Do każdego rozdziału grafika tuszem Weroniki Hluchnik.

Ostatni (III) tom Trylogii Husyckiej, zwanej też Śląską trylogią Sapkowskiego.

Reynevan, główny bohater tomów NARRENTURM i BOŻY BOJOWNICY, nadal ma kłopoty, ciągle ktoś dybie na jego życie bądź przedstawia mu propozycję nie do odrzucenia. Prześladują go prozaiczni agenci wywiadu oraz siły nieczyste, wcale nie ukrywające swej diabelskiej proweniencji. Ale Reynevan żyje przecież w okrutnych i niebezpiecznych czasach. Na Śląsku i w Czechach, gdy przez ziemie te przetaczały się krucjaty i husyckie wyprawy odwetowe. Gdy nie znano słowa: "Litość" i z imieniem Boga na ustach wyrzynano tysiące niewinnych. Reinmar wierzy w religijną odnowę, staje po stronie zwolenników Husa, nawet gdy ci dokonują niewiarygodnych zbrodni. Cel uświęca środki. Reynevan chce pomścić śmierć brata. On, medyk i zielarz, idealista i bezinteresowny obrońca chorych i cierpiących, musi wcielić się w rolę husyckiego szpiega, dywersanta, zabójcy i bezlitosnego mściciela. Rozdarty pomiędzy obowiązkiem a głosem serca, stawia wszystko na jedną kartę, byle wyrwać ukochaną z rąk wrogów. On i Jutta to postacie niczym ze średniowiecznego romansu o Alkasynie i Nikoletcie. LUX PERPETUA godnie wieńczy dzieło mistrza. Jest napisana z rozmachem, z niezwykłą dbałością o historyczny szczegół, z charakterystycznym dla Sapkowskiego humorem i wyczuciem językowym. Wojenne okrucieństwo kontrastuje ze wzruszającymi scenami miłosnymi, losy bohatera splecione z wątkiem wielkiej polityki zmierzają do nieuchronnego, a jednak zaskakującego finału.

"Mały książe" w śląskiej wersji językowej przetłumaczony przez Grzegorza Kulika, tłumacza m.in. "Dracha" i Godniyj Pieśni".

„Mały Princ” z pewnością rozbawi wszystkich starszych i młodszych wielbicieli „Małego Księcia”. W przekładzie nie stracił jednak nic z filozoficznego charakteru oryginału.

Dla tych, którzy nie najlepiej radzą sobie z językiem śląskim, autor przygotował specjalny słowniczek, a całość książki na dołączonym audiobooku przeczytał znany i lubiany na Śląsku aktor i reżyser Mirosław Neinert.

XVI tom Pereł Literatury Śląskiej pod red. Joanny Rostropowicz to dwujęzyczna książka (polski i niemiecki) Marie Klerlein "Uciecha i powaga / Spass und Ernst".

Wstęp prof. Eugeniusz Klin.

Strony: 84

Oprawa: miękka

Świat legł w gruzach. Ludzie zbudowali sobie schronienie – Miasto na ogromnych filarach, zabezpieczone przed wszelkimi ziemskimi zagrożeniami. Ale to odległe dzieje. Tak odległe, że nikt już ich nie pamięta. A każdemu, kto cokolwiek wie na ten temat, grozi pościg tajnej służby cesarskiej Polit, bo świat poza Miastem nie ma racji bytu. Przynajmniej nie dla tych, którzy nie są wybrańcami. Jednak stare tajemnice lubią niespodziewanie powracać. Gdy w Mieście zaczynają w niejasnych okolicznościach znikać dzieci, najlepszy śledczy Politu uświadamia sobie, że sprawy mają się inaczej niż wbijano mu do głowy przez całe jego życie.

Zapraszamy do lektury pierwszego tomu trylogii zatytułowanej Miasta.

Tłumaczenie: Ilona Gwóźdź-Szewczenko

Strony: 464

Idzie po ślōnsku pisać jyn ô Ślōnsku i Ślōnzŏkach? Nowy tōmik wierszy Mirosława Syniawy, urodzōnego w 1958 r. w Chorzowie poety, prozaika i tumacza, zdŏwŏ sie gŏdać, że jynzyk ślōnski, tak jak kożdy inkszy jynzyk, je jyno nŏrzyndziym. Ô tym, do czego te nŏrzyndzie bydzie użyte, przesōndzŏ wolŏ autora. Dyć choć wiersze z tego tōmiku gŏdajōm ô roztōmajtych, dalekich ôd Ślōnska miyjscach w Ojropie, kere bliske sōm autorowi, idzie tyż ś nich wyczytać, że kaj by niy pojechoł, wszandy i dycki je przede wszyskim Ślōnzŏkym.

Nasze wydŏwnictwo ôpublikowało już jego antologijõ poetyckich tumaczyń „Dante i inksi” (2014, wznowiōnŏ w 2021 jako „Dante i inksi i jeszcze inksi”), dwujynzyczne, szkocko-ślōnske „Wiersze i śpiywki Roberta Burnsa” (2016), rōman „Nunquam otiosus” (2017) i tōmik wierszy „Cebulowŏ ksiynga umartych” (2018). Syniawa tumaczōł tyż wiersze i śpiywki z „Hobita” (2023).

Czy demonologia śląska zasługuje na wyodrębnienie, na specjalne potraktowanie? Czy różni się od demonologii polskiej w ogóle i od demonologii, nazwijmy je, regionalnych? Z pewnością tak! Cechą wyróżniającą jest ogromna liczba i różnorodność opowieści wierzeniowych o demonach wodnych - utopkach, o demonach podziemnych, w szczególności kopalnianych, o upiorach grobowych - strzygach i strzygoniach. W wierzeniach ludności Śląska bogato reprezentowane są również demony specyficzne, własne, rodzime. Czy po tradycyjnej śląskiej demonologii ludowej cokolwiek przetrwało do obecnych czasów? Odpowiedź brzmi jednoznacznie i pozytywnie. Reminiscencje podań wierzeniowych, swobodnie przekształcanych wprawdzie, nadal stanowią inspiracje dla wielu ludzi. Są tematami deklamacji, inscenizacji, wypracowań i odżywają wreszcie na łamach literatury, w prozie i w poezji. Opracowanie zawiera definicje wszystkich demonów śląskich dostępnych w literaturze wraz z wypisami.

Książka Marka Mazurkiewicza to zbiór artykułów poświęconych różnym wymiarom działalności mniejszości niemieckiej na Śląsku Opolskim. Choć opracowanie koncentruje uwagę czytelnika na okresie po 1989 r., autor poszerza kontekst rozważań także o lata sprzed demokratycznego przełomu. Wtedy, choć władze PRL negowały istnienie społeczności narodowości niemieckiej, to jednak w stosunkach bilateralnych z Niemiecką Republiką Federalną używały jej jako karty przetargowej dla osiągnięcia doraźnych korzyści – przy czym żadna ze stron, łącznie z zachodnioniemieckimi organizacjami ziomkowskimi, nie wiedziała dokładnie, ilu Niemców wtedy w Polsce zamieszkiwało.
Zasadniczą część rozważań książki zajmuje okres po 1989 roku. Materiał przybliża proces instytucjonalizacji organizacji mniejszości niemieckiej, uwypukla jej aktywność na polu społeczno-politycznym, dotyka także sfery symbolicznej i problematycznej kwestii poszukiwania własnego nurtu kultury pamięci i kształtowania na jej bazie współczesnego wymiaru tożsamości narodowej Niemców w Polsce.

Autor skupia się również na stosunku państwa polskiego wobec mniejszości narodowych i etnicznych, biorąc za studium przypadku właśnie mniejszość niemiecką, skoncentrowaną na Śląsku Opolskim.
Opracowanie zawiera też przegląd nurtów badawczych na temat mniejszości niemieckiej, które w ostatnich latach były podejmowane przez historyków, demografów, socjologów i politologów, proponuje też nowe zagadnienia, które wymagałyby dalszej eksploracji naukowej.

Dwujynzycznŏ ksiōnżka od Petra Bienia "Mōj gōrnoślōnski ôbrŏzek z rōmkōm ale niyôszklōny - Mein oberschlesisches Bild mit Rahmen aber nicht verglast".

Kŏżdy z nŏs se kajś urodziōł i mo swoja hajmat. Jo se urodziōł i wychowoł na Gōrnym Ślōnsku, skōnd cołkŏ moja familijŏ sie wywodzi. Historyjŏ tego rejōnu je moc skōmplikowanŏ i dynamicznŏ. Moc ludzi, kery se stōnd wywodzōm, tak na prŏwda majōm problymy pedzieć kim sōm i za kogo sie miyniōm. Kożdy sam musi szukać swojij idyntyfikacyje. Jo tyn proces szukaniŏ mojij idyntyfikacyje - w tym colućkim miszōngu roztōmajtych kultur, gŏdek i historyjōw - sōm zych doświadczōł.

- ze wstympu

Dla szerszego ogółu społeczeństwa Śląsk był zawsze krajem nieznanym, choć instynktownie bliskim. Z chwilą kiedy znalazł się w granicach Polski i stanowi dzisiaj nierozerwalną z nią całość, gruntowne poznanie pełnej jego wartości i historii powinno stać się obowiązkiem każdego obywatela Polski. Zachęcam do tego z całego serca. Nie patrzmy jednak na Śląsk jako na wielkie źródło bogactw naturalnych i materialnych, nie szukajmy wyłącznie niezmierzonych skarbów, jakie kryje śląska ziemia, ale starajmy się zgłębić ducha ludu śląskiego. Popatrzmy na Śląsk przez pryzmat ludzi, dajmy im się poznać.

Spotkania Moniki Fibic z wiekowymi już, rdzennymi mieszkańcami Górnego Śląska, ich osobiste przeżycia i relacje dały Autorce nowy pogląd na to wszystko, co wydarzyło się tutaj w latach 1920 – 1950. Być może moja książka przyczyni się do lepszego zrozumienia losów Górnego Śląska oraz jego mieszkańców każdego, kto po nią sięgnie.

Książka Mosty kolejowe na Śląsku do 1945 roku umożliwia poznanie bogatych dziejów najważniejszych obiektów mostowych oraz prześledzenie rozwoju mostowej myśli inżynieryjnej stosowanej na Śląsku Pruskim przez ponad 100 lat funkcjonowania kolei. Od epoki wielkich kamiennych mostów sklepionych przez okres dominacji konstrukcji stalowych po stosowanie technologii żelbetowej
O wyjątkowości śląskich obiektów mostowych przesądza nie tylko użycie zaawansowanych w ówczesnej Europie technologii. Zachowane na tym terenie rzadkie zabytkowe egzemplarze nie istnieją już dzisiaj w innych częściach kontynentu. Wystarczy wymienić konstrukcje wspornikowe Gerbera w mostach nad Osobłogą w Racławicach Śląskich oraz nad zaporą wodną w Pilchowicach, gdzie zastosowano szczególnie długie dźwigary kratownicowe osiągające 119 m.
Oprócz dziejów i parametrów mostów i wiaduktów w książce uwzględniono także krótkie życiorysy najważniejszych budowniczych oraz wskazano główne przedsiębiorstwa budowlane uczestniczące w ich powstawaniu. Bogatą ikonografię przedwojenną i współczesną uzupełniają liczne plany sytuacyjne ukazujące parametry obiektów.

Jakie tajemnice skrywa mrok Hannowaldu? W lesie w pobliżu Tarnowskich Gór znalezione zostają zwłoki niemieckiego prawnika, który niedawno przybył do miasta i zamieszkał w eleganckim pałacyku w Rybnej. Miejscowi policjanci nie łączą jednak jego śmierci z miejscem, w którym się zatrzymał. Na trop związku przybysza z Niemiec z zagadkowymi losami rodu von Koschutzkich - byłych właścicieli podtarnogórskiego majątku - wpada dziennikarka lokalnej gazety, pisząca serię artykułów o okolicznych zabytkach. Okazuje się, że wśród starszych mieszkańców zachowała się nie tylko pamięć o miejscu pochówku przedstawicieli hrabiowskiego rodu Mrok Hannowaldu to powieść łącząca wątek kryminalny i historię miejsca, które jak w soczewce skupia skomplikowane losy Górnego Śląska. Poszukiwania mordercy i towarzyszące im zaskakujące wydarzenia stają się pretekstem do opowiedzenia fascynujących losów miasta oraz regionu, a także pokazania jego tradycji i gwary.

Kamil Łysik - Górnoślązak od sześciu (co najmniej, do tylu zdołał sięgnąć) pokoleń; gdyby historia potoczyła się inaczej, zwałby się Lyschik, jak jego pradziadek, dziadek, a nawet jeszcze krótko ojciec. Jako historyk wie jednak, że gdybanie o dziejach nie kończy się dobrze. Poza tym miłośnik bezdroży, lokalności, starej muzyki, cegły klinkierowej. Za młodu publikował gdzie popadnie, potem dojrzał. Autor monografii poświęconej pałacowi w Rybnej. Mieszka nieopodal Hannowaldu, w Tarnowskich Górach Rybnej.

"Na skróty bez Nojland. Zarys monograficzny Bojszów Nowych i ich jednostki OSP" przygotowana przez Przemysława Żołneczko.

Czy 150 lat to dużo, jeśli chodzi o istnienie miejscowości? Jedni powiedzą tak, inni, że nie, natomiast wody w Wiśle upłynęło wystarczająco dużo, by pochylić się nad historią pewnej górnośląskiej wioski, która właśnie w tym roku obchodzi ten okrągły jubileusz.

W dziejach niewielkich Bojszów Nowych, bo o tej miejscowości mowa, jak w zwierciadle odbijają się losy wielu wiosek we wschodniej części Górnego Śląska. Nie ominęły tutejszej społeczności konflikty w czasach plebiscytu i powstań, gdzie przeważający liczebnie działacze propolscy zdominowali, często przy pomocy gróźb, mniejszość niemiecką. Nie ominęły wojenne straty, gdzie z początkiem wojny wywożono ludzi do obozów koncentracyjnych, a z końcem do niewolniczej pracy w kopalniach Donbasu. Nie brakowało również spięć pomiędzy zadziornymi mieszkańcami a nauczycielami. - Wystarczyło tylko pozostawić ucznia po lekcjach celem douczenia go, albo wydanie oceny niedostatecznej na okres, a już zaczynały się pogróżki i szykany - pisał kierownik szkoły w kronice w latach 60. XX wieku. Choć rzadko mówi się o tym publicznie, los nauczycieli w czasach wczesnego PRL-u był nie do pozazdroszczenia.