Publikacje

Po wydaniu szkocko-ślōnskego wyboru wierszy Roberta Burnsa „Spōmnijcie se Tamowã klaczkã” (2016), historyczno-synsacyjnego rōmanu „Nunquam otiosus” (2017) i poetyckego tōmika „Cebulowŏ ksiynga umartych” (2018), wrŏcōmy sie do piyrszyj wydanyj u nŏs ksiōnżki Mirka Syniawy, antologije tumaczyń „Dante i inksi” (2014). Tera dodatkowo we twardej ôprawie!

Ksiōnżka „Dante i inksi, i jeszcze inksi” niy je atoli ajnfachowōm reedycyjōm – w piyrwszym wydaniu mieli my wiersze ôd 25 poetōw tumaczōne z 14 jynzykōw, a do tyj edycyje wkludzōne sōm wiersze ôd 39 poetōw tumaczōne z 20 jynzykōw. Z mian, kerych niy było w wydaniu z 2014 roku, w piyrszyj raji trza spōmnieć Hōmera, Katullusa, Han Shana, Matsuo Bashō i Bolesława Leśmiana. Ôkrōm wierszy ôd tych i inkszych poetōw nowościōm sōm sam tyż poetycke utwory ze staroindyjskij „Rigwedy” i starochińskij „Ksiyngi Pieśni”. 

W raciborskim lesie, na polanie, na której rozlewa się obszerny staw, wilkołak-kobieta zostaje rozszarpany przez watahę wilków.

Wiele lat później, w czasach już współczesnych, dwaj emerytowani górnicy, podczas grzybobrania, odpoczywają na owej polanie. Kąpią się w stawie, w którym nieoczekiwanie znajdują tajemniczą czaszkę. Mężczyźni nawet nie podejrzewają, że ta nader dziwnie wyglądająca czaszka, w najbliższych tygodniach drastycznie zmieni ich życie...

W kilka dni później w lesie i okolicznych wioskach nagle pojawiają się dwa... wilkołaki!

Następuje ciąg mrożących krew w żyłach, ale zarazem i ...zabawnych, wydarzeń.

Strony: 340

• Czarna księga prasy śląskiej t.1-2

  tom 1- Górny Śląski, tom 2- Śląsk Cieszyński, Prasa niemiecka

  Red. Joachim Glensk

  Opole: PIN, 2006-2007

  ss. t.1-591, t.2-224

• Format B5

• Oprawa twarda

Myślã czynsto ô mojich starkach i starzikach – ô tyj rzyce dusz i gynōw – i jak profesōr Bynedykt Kouska starōm sie pamiyntać, że kożdy czowiek je jak głōwnŏ wygranŏ w loteryji, i to ku tymu w takij, w keryj wygrywŏ jedyn los na teragigamegamulticyntylijōny. Myślã czynsto ô tych bauerach i bergmanach, krankynwerterach i torszrajberach, huzarach i muszketerach, młynŏrzach, kamiyniŏrzach i kowŏlach, ô tych zŏwitkach i bynkartach, słepŏkach i fechciŏrzach. Niyrŏz – jak Kenneth White w "Familijnyj alchymiji" – zaziyrōm przi tym do zdrzadła. I tak jak ôn niy przestŏwōm sie dziwić.

- Ze wstympu

MIROSŁAW SYNIAWA urodziōł sie w roku 1958 w Chorzowie. Do terŏzka wydali my dwa tōmy poezyj tumaczōnych ôd niego na ślōnski i jedyn rōman, kery napisoł po polsku. Tyn rŏz prezyntujymy jego włosne wiersze, w kerych rozprawiŏ ô swojich przodkach. Rychtuje, jak nōm pedzioł, dwa nowe rōmany – jedyn po polsku i jedyn po ślōnsku – a ku tym nastympny tōm ślōnskich wierszy, kery mŏ sie mianować (blank niy po ślōnsku) "Mappa mundi".

"Godniŏ pieśń" to śląski przekład klasycznego dzieła bożonarodzeniowego Charlesa Dickensa "A Christmas Carol" (pol. "Opowieść wigilijna") dokonany przez Grzegorza Kulika, który tłumaczył także "Dracha" Szczepana Twardocha. Książka ilustrowana jest obrazkami Johna Leecha z pierwszego angielskiego wydania z 1843 roku.

Fragmenty:

Co to sōm do ciebie Gody, jak niy ino czas płacyniŏ rachōnkōw, jak żeś je bez piniyndzy? Czas, jak widzisz, żeś je ô rok starszy, ale ani trochã bogatszy! Czas, jak po kludzyniu ksiōng bez dwanŏście miesiyncy, widzisz, iże niy mŏsz ani ceskigo profitu! Keby moje pragniynia sie społniyły – pedzioł Scrooge zgorszōny – kożdy cymboł, co gŏdŏ „Radosnych Godōw”, winiyn być uwarzōny we makōwkach i wrażōny do ziymie ze patykym jymioły we sercu. Tak by było!

Co spodziewa się znaleźć w Polsce późnych lat osiemdziesiątych młody dziennikarz niemiecki, urodzony na Górnym Śląsku, trochę zagubiony w swoim zawodzie?

Gdyby nie to, że już sypią się gruzy i próchno, a komunizm dogorywa, można by powiedzieć, że trafił do kraju baśni. Ale choć nie zna słów, jakie kazał wykuć na swoim nagrobku Ks. dr Johann Dzierzon*, to na jego oczach z polskiego rumowiska wyłania się prawda.

____________

* Wahrheit, Wahrheit über alles. (pol: Prawda, prawda, nade wszystko).

REMEMBER TAM O’SHANTER’S MARE - SPŌMNIJCIE SE TAMOWÃ KLACZKÃ
Wiersze i śpiywki Roberta Burnsa
ze ślōnskimi translacyjami ôd Mirka Syniawy

Niyjedyn możno mi powiy: dyć kaj Szkocyjŏ, chopie, a kaj Ślōnsk? Jŏ se atoli myślã, że kej w Szkocyji sōm Morawy (dŏwnymu krōlestwu Moray, w kerym rzōńdziōł krōl Macbeth, łacińske krōniki dŏwały czynsto miano Moravia), to i na Ślōnsk musi być tamstōnd niydaleko. I jak czytōm jedyn abo drugi Burnsōw wiersz, to widzã, że Szkot niy jyno mŏ take same poczucie humoru jak Ślōnzŏk, ale tyż tak jak Ślōnzŏk niyrŏd mŏ zazbyt ugrzeczniōnõ, zazbyt „ulizanõ” gŏdkã. Jak już mŏ co pedzieć, to żŏdyn rŏz na ôkōłki, a dycki prosto do ôcz. I zdŏ mi sie, że te poczucie humoru do kupy z chropatościōm gŏdki to je dobry pōnkt wyjściŏ do szukaniŏ tego, co Szkot mŏ ze Ślōnzŏkym spōlnego.

ZE WSTYMPU MIRKA SYNIAWY

Szkockie posłowie - Hamish MacDonald

Angielskie posłowie - Tomasz Kamusella

Jedna z najwybitniejszych powieści górnośląskich, która nie mogła się doczekać polskiego tłumaczenia.

"(...) Wiatr od wschodu jest na swój sposób dziełem genialnym – tak, nie obawiam się tego stwierdzenia.

(...) Scholtis pisał od wewnątrz. Pochodził z owej prowincji Górny Śląsk, która przez nienawiść narodową, antagonizmy religijne, powstania, plebiscyt i wreszcie podział  wywoływała przez lata niepokoje w Niemczech. Pochodził z morawskiej części Śląska, którą przyłączyli sobie Czesi, i która w okresie międzywojennym zwana była Kraikiem Hulczyńskim. Pochodził z rejonów przygranicznych i przez całe swoje życie nie wiedział, do jakiego miejsca tak naprawdę przynależy.

Najnowsza książka Henryka Wańka, która sam autor zapowiada tak:

Podaję, że ta powieść powstawała w latach 1992-2014, ale mówiąc ściśle, zacząłem ją pisać jako scenariusz filmowy w roku 1984 lub 85. Później, już bez myśli o filmie, wielokrotnie zmieniałem, dopisywałem, usuwałem jej fragmenty, aż razem z innymi szpargałami trafiła na dno mojej pamięci. Trafiłem na nią ponownie w roku 1992, od czasu do czasu znów przy niej majstrując. Około roku 1998 pokazałem ją dwóm pisarzom. Wiesław Myśliwski wyraził się o niej bez entuzjazmu. Marian Pilot był bardziej życzliwy. Ale chyba obaj nie mieli racji. Sporadycznie usiłowałem uczynić ją lepszą, mając jednak inne sprawy na głowie. Anonimowy recenzent Wydawnictwa Literackiego, przeczytawszy może dwie lub trzy kartki uznał, że jest to powieść pikarejska. Niech mu będzie. Ja bym powiedział, że to raczej baśń przyprawiona prawdą. Tylko, że obecnie jest ona czymś zupełnie innym niż wtedy. Czym? Proszę sprawdzić.

Druga książka z cyklu CANON SILESIAE wydawanej przez Stowarzyszenie Osób Narodowości Śląskiej. Tym razem rozpoczynamy serie przekładów klasyki literatury światowej na śląski. Rozpoczynamy od antycznego "Prometeusza", którego przetłumaczył na śląski k...

Księga Raziela to niekonwencjonalna opowieść o walce dobra ze złem w kontekście przejęcia tajemniczego skarbu, który przez wieki rozpalał ludzką namiętność, a który na finale objawił się na Śląsku. To również opowieść o niezwykłej postaci zwanej Diabłem z Rudy, mającej zasadniczy wpływ na rewolucję industrialną w tej części Europy. Księga Raziela to magiczna podróż tkwiąca korzeniami w prozie Michała Bułhakowa, Jorge L. Borgesa i Umberta Eco.

Intensywna ta proza wykręca nam głowę. Naprawdę trudna. Czyni z nas śląskich alchemików, którzy niczego już w nic nie przetopią, ale jedynie zabawiają się starymi pismami na emeryturze, udając, że odcyfrowują jakieś tam metafizyczne wersety. Ale także tułaczy, którzy dalej nie wiedzą, dalej nie rozumieją. I nie radzę starać się wszystkiego zrozumieć. Zróbcie jedno: zaprzyjaźnijcie się z Razielem. Trzeba się modlić na Śląsku: Aniele Razielu, stróżu nasz…

Zbigniew Kadłubek (ze wstępu)

Książka otwierająca serię CANON SILESIAE - Ślōnskŏ Bibliŏtyka . Czy po Śląsku można pisać o sprawach wzniosłych: religii, filozofii, miłości? Zbigniew Kadłubek udowadnia, że tak. W swoich listach-esejacch kreśli drogę przez miejsca, uczucia i zdarzenia: choć tak odległy od śląskiej Ojczyzny, stale hołubiąc brzmienie jej mowy.

Historia nietuzinkowej postaci, jaką był w średniowieczu Piotr Włost (zwany też Włostowic), wpisana kontekst Śląska, Polski i Europy ówczesnego okresu.

Autor: Jan Ślósarz

Tom pokonferencyjny: "Colloquium Opole 2022. Obywatelstwo, tożsamość, wielokulturowość. Śląskie doświadczenia ochrony praw mniejszości narodowych"

Strony: 264

SPIS TREŚCI 

Michał Lis –Wstęp

Od redakcji

• Aleksandra Trzcielińska-Polus – Symbolika powojennych uregulowań granicy polsko-niemieckiej w kontekście gestu kanclerza Willy’ego Brandta
• Zdeněk Jirásek – Stosunki czesko-niemieckie po roku 1990 na terenach przygranicznych
• Grzegorz Balawajder – Ewolucja funkcji granicy polsko-niemieckiej jako wyraz rozwoju dobrosąsiedzkiej współpracy po 1989 roku
• Józef Szymeczek – Zaolzie jako przykład dobrego współżycia sąsiedzkiego Czechów i Polaków
• Rafał Bartek – Mniejszość niemiecka jako pomost dla polsko-niemieckiej współpracy w 30-lecie traktatów

Aneksy

Rozmówki śląsko-angielskie na wesoło

Książka jest podsumowaniem projektu Marcina Melona i Jacka Zygmunta "Co by pedzioł Szekspir?" zapoczątkowanego na Facebooku, w którym przedstawiali śląsko-angielski scenki rodzajowe z ogromną dawką humoru.

Książka zawiera prawie 100 ilustracji Jacka Zygmunta, dodatkowo opatrzonych śląsko-angielskim komentarzem Marcina Melona.

Całość drukowana w kolorze na papierze kredowym, dzięki czemu nadaje się także świetnie na prezenty dla osób nie znających śląskiego, a zainteresowanych ciekawą pamiątką ze Śląska.

Wiyncyj jak miljard norodu godo po chińsku, drugi miljard godo po angelsku. Po ślōnsku godo terozki ino pōł miljōna norodu. Nale nic sie niy starejcie! Dziynki tyj ksiōnżce wszysko bydzie inaksze i cōłko Ziymia bydzie godać po naszymu!

More than a billion people speak Chinese, the other billion speak English. But only half a million speak Silesian nowadays. Don’t worry! This book is going to change it; let’s make the entire Earth speak like we do!

Audiobook czytany przez Mirosława Neinerta, nagrany w formacie MP3 na płycie CD i opakowany w digipacku.

Przygotowany przez Instytut Tajnej Historii Ciulandii raport tajnego państwa, czyli czarna groteska Henryka Wańka na górnośląską historię z lat 1918-1953. Czarny humor, postacie znane z historii, poczet górnośląskich Karlusów od I do VI (czyli wszystkich królów Ciulandii).

Realizacja audiobooka: Sergiusz Brożek

Fragment książki:

Zaznaczyć jeszcze tu trzeba, że na samym początku, o którym wiemy niestety tak mało, nasze państwo nazywało się Tulandia. Tulandia, czyli kraj, gdzie jesteśmy, to znaczy tu, a nie gdzie indziej. W manifeście ogłoszonym przez pierwszego Naczelnik stoi wyraźnie:

Niech sie tam kajś jest inkszy land, pra, cum bajszpil dojczland, niderland abo helgoland, ale tukej, sam kaj my som, jest ino tuland i niech sie nawet w inkszych jynzykach nazywo szlonsk abo szlyzjen, ale dla nos to zawdy bydzie tulandia.

Z czasem jednak miękka wymowa spółgłosek, właściwa naszym rodakom, dokonała ważnej zmiany – jako że słowo ciul, może zapożyczone z angielskiego „the tool”, wzmocniło sekretność naszego istnienia. Zamieniło je niby w żart, jakby przymrużenie oka. Przeto kto tylko usłyszał o Ciulandii, uśmiał się zdrowo, tudzież zniesmaczony zmieniał temat, bo brał to za grubiańskie gadanie. I o to właśnie nam chodziło!

Czas trwania: 3h 40min.