Publikacje

Książka, wydana wspólnie przez PIN-Instytut Śląski w Opolu i Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej, stanowi drugie, poprawione wydanie publikacji z 2000 roku pod tym samym tytułem. Jak podkreśla autor we wprowadzeniu do drugiego wydania, praca stara się możliwie kompleksowo przedstawić postawy różnych grup mieszkańców i instytucji społecznych wobec powojennej polityki antyniemieckiej oraz szczegółowo analizuje jej poszczególne elementy, począwszy od wysiedleń przez walkę z używaniem języka niemieckiego po usuwanie materialnych pozostałości kultury niemieckiej.

Losy bohaterów tej książki - miejscami dramatyczne, a innymi razy wręcz przeciwnie, zabawne – to tylko pretekst, bowiem rozgrywają się na tle autentycznych wydarzeń z końca II wojny światowej i okresu utrwalania władzy ludowej na Górnym Śląsku. Dla mieszkańców tego regionu to czas wyjątkowo trudnych i bolesnych doświadczeń, które przekładają się na ich rodzinne, zawodowe i społeczne relacje. Żołnierska służba w Wehrmachcie, pod wodzą gen. Andersa czy u boku Armii Czerwonej - podobnie jak mordy, gwałty i grabieże ze strony „wyzwolicieli”, jak katorżnicze wywózki Górnoślązaków w głąb Związku Radzieckiego i dyskryminowanie ich nie tylko przez funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa - nie podlegają tu ocenie.

Tom czternasty wielotomowego wydawnictwa, które ma objąć jak największą ilość słownictwa typowego dla gwar śląskich z terenu całego Śląska (także w granicach Republiki Czeskiej i Republiki Słowackiej).

DO TOMU DOŁĄCZONA JEST PŁYTA CD ZE SŁOWNIKIEM GWAR ŚLĄSKICH, TOMY I-XIII (A-JUŻYNECZKI)

Zawiera wyrazy gwarowe (w zasadzie XX-wieczne, choć zdarza się też starsze słownictwo) będące w czynnej i biernej sferze leksyki, wyrazy ustępujące na skutek zmian cywilizacyjnych, wyrazy nowo przejęte, wymarłe, zapożyczenia obce, nie odnotowuje nazw własnych. W Słowniku nie uwzględnia się leksyki gwar przyniesionych na Śląsk przez ludność przybyłą tu po II wojnie światowej. W części wprowadzającej zamieszczono: skróty źródeł, skróty nazw powiatów i subregionów Śląska, skróty członów nazw miejscowości, inne skróty, znaki graficzne, wykaz cytowanych miejscowości (uzupełnienia), zasady dokumentacji geograficznej, opis budowy artykułu hasłowego.

„Zdarziło sie na Ślonsku. Łopowieści niysamowite niy ino dlo bajtli”. Napisane w dwóch wersjach językowych – po śląsku i w literackim języku polskim – prawdziwe bajki z dziejów Górnego Śląska. Historie wielkich, „wartych pieśni” Ślązaków i dzieł ich życia. Jeśli nie wiecie, kim byli i czego dokonali św. Jadwiga Śląska, Henryk Pobożny, Karol Godula, Robert Hermann Garbe, Oskar von Troplowitz oraz Henryk Sławik musicie koniecznie sięgnąć po tę książkę. Jest ona teoretycznie przeznaczona dla dzieci, chętnie przeczytają ją jednak również dorośli, którzy kochają Górny Śląsk i którym losy tego regionu nie są obojętne.

Tom piętnasty wielotomowego wydawnictwa, które ma objąć jak największą ilość słownictwa typowego dla gwar śląskich z terenu całego Śląska (także w granicach Republiki Czeskiej i Republiki Słowackiej).

Zawiera wyrazy gwarowe (w zasadzie XX-wieczne, choć zdarza się też starsze słownictwo) będące w czynnej i biernej sferze leksyki, wyrazy ustępujące na skutek zmian cywilizacyjnych, wyrazy nowo przejęte, wymarłe, zapożyczenia obce, nie odnotowuje nazw własnych. W Słowniku nie uwzględnia się leksyki gwar przyniesionych na Śląsk przez ludność przybyłą tu po II wojnie światowej. W części wprowadzającej zamieszczono: skróty źródeł, skróty nazw powiatów i subregionów Śląska, skróty członów nazw miejscowości, inne skróty, znaki graficzne, wykaz cytowanych miejscowości (uzupełnienia), zasady dokumentacji geograficznej, opis budowy artykułu hasłowego.

Książka jest kontynuacją wydanej w 2015 roku książki „Zdarziło sie na Ślonsku”.

W „Tam kaj rodzom się djamynty” znaleźć można będzie kolejnych 10 gawęd o śląskim rodowodzie. Będą to m.in. historie genialnego inżyniera i przemysłowca, jednego z twórców przemysłowej potęgi Śląska – Johna Baildona, „Kopernika ula” – księdza Jana Dzierżonia, podróżnika i odkrywca Emina Paszy, pałacu w Świerklańcu porównywanego z francuskim Wersalem, Matki Ewy z Miechowic, poligloty wszechczasów – Emila Krebsa, jednego z pionierów telekomunikacji bezprzewodowej grafa von Arco, Grupy Janowskiej, polskiego fiata 126p czy słynnego meczu hokejowym Polska-ZSRR z 1976 roku.

Kolejna część przygód bohaterów znanych już z książki "Pokolenia w czerni"

Minął już dawno czas wojennej zawieruchy. Nastają jednak nowe porządki, które dyktują partyjni dygnitarze. Przekładają się one nie tylko na tych, którzy pracują w kopalni „Blynder”, ale też na wielu mieszkańców Rydoszyc - niewielkiej miejscowości na Górnym Śląsku. Tu również zmagają się oni z różnymi przeciwnościami losui szykanami, które autor powieści przytacza w ślad za autentycznymi wydarzeniami. Na tym tle Ślązacy wiodą barwne życie w scenerii familoków i górniczych szybów, pełne (nie)zwykłych trosk, poczucia wspólnoty i…miłosnych uniesień.

Liczba stron: 448

Dwujęzyczna książka (polski i niemiecki) Manfreda Kutyma: Światło rozumu i wiedzy. Nobliści Śląscy 1901-1999 / Das Licht des Wissens und des Verstandes. Schlesische Nobelpreisträger.

Ze wstępu prof. Joanny Rostropowicz:

O sławnych Ślązakach nigdy za wiele, dlatego publikujemy kolejną pozycję o laureatach Nagrody Nobla, których ojczyzną była nasza śląska ziemia. Jest ich do tej pory trzynastu. Ta wysoka liczba jest chlubą naszego regionu. Nigdzie w świecie z tak niewielkiego skrawka ziemi nie pochodzi więcej noblistów.

Strony: 265

Zbiór legend o Duchu Gór, władcy Karkonoszy, autorstwa Carla Hauptmanna - brata śląskiego noblisty Gerharta Hauptamanna.

Carl Hauptman był doktorem nauk filozoficznych, literatem, współtwórcą i jednym z głównych animatorów kolonii artystów w Szklarskiej Porębie.

Strony: 118

Oprawa: twarda

Klasyka światowej literatury po śląsku - dla dzieci i dorosłych - przetłumaczona z angielskiego na śląski przez Grzegorza Kulika.

Śląska wersja książki "Alicja w krainie dziwów" z oryginalnymi ilustracjami Johna Tenniela oraz audiobookiem czytanym po śląsku przez Annę Bączek-Lieber.

Nowe tłumaczenie Grzegorza Kulika wypełnia kolejną lukę. Pokazuje, że po śląsku można myśleć i mówić o sprawach abstrakcyjnych, można budować metafory, można opisywać świat czarodziejski i zaczarowany. Kolejne tłumaczenia charakteryzuje coraz bogatsze słownictwo, synonimika, subtelniejsze są struktury syntaktyczne. „Przigody ôd Alicyje we Kraju Dziwōw” to lektura dla śląskojęzycznych fanów powieści i czarodziejskich opowieści, filozoficznych opowiastek i wierszowanych refleksji.

prof. Jolanta Tambor

Strony: 192

Oprawa: twarda

audiobook: płyta CD z plikami mp3

Po śląsku godać wcale tak łatwo nie jest, a snuć opowieści umieją tylko najlepsi! Ten niesamowity artystyczny duet podołał jednak wyzwaniu, a my możemy oddać w ręce Wasze i Waszych dzieci niesamowitą historię wymyśloną przez małą dziewczynkę i spisaną przez jej ojca w języku polskim i ślōnskim.
Poznacie wojów okrutnego Henryka, Wolfa, szlachetnego młynarza oraz tajemnicze i małomówne rodzeństwo, które odmieni bieg całej historii. Wszystko o kształcie tradycyjnej baśni dla dzieci oraz inspirowane podaniami śląskimi. Co tu dużo godać, to trzeba przeczytać!

Kolejna klasyka literatury światowej (nie tylko) dla dzieci po śląsku. Muminki przełożył na śląski Marcin Melon.

Autorka: Tove Jansson
Przekład na śląski: Marcin Melon
Okładka: twarda
Strony: 132
Rok wydania: 2020

Na tom składają się artykuły ośmiu autorów z różnych dyscyplin naukowych (historii, literaturoznawstwa, nauk o kulturze i religii, nauk teologicznych, sztuk muzycznych). Wszystkie ukazują obraz powstań śląskich i plebiscytu górnośląskiego w literaturze, muzyce, kinomatografii oraz prasie.

Strony: 206

Oprawa: miękka

Mówią, że mowa jest srebrem, a milczenie złotem. Czy zawsze? Czy przypadkiem milczenie nie jest sposobem na wyparcie z pamięci tragicznych wydarzeń, których się było świadkiem albo współsprawcą? Czy nie powoduje cierpienia, nie niszczy rodzin, nie dzieli społeczności? Czy nie zabija?

Annemarie, która przybywa z głębi Rzeszy na opolską wieś, by w ramach Reichsarbeitsdienst pełnić służbę w gospodarstwie Stanoschów i Paul, który, oczekując na wezwanie do Wehrmachtu, zmaga się z rodzinnymi problemami przerastającymi jego młodzieńczy umysł. Oboje są młodzi, oboje są świadkami takich wydarzeń i oboje woleliby nie wiedzieć i nie widzieć.

Te ôpolske dziołchy, wielkie paradnice, kŏzały se posyć cerwōne spōdnice…” Monika Neumann czerwonej spódnicy jeszcze nie posiada, ale ôpolskōm dziołchōm jest z krwi i kości. Jest absolwentką Instytutu Filologii Germańskiej w Opolu i już za bajtla odkryła w sobie szczególne upodobanie do historii o tym, jak na jej małym skrawku Ślōnska bōło piyrwej.

Jako XVI tom Pereł Literatury Śląskiej ukazała się nowela Hugo Gnielczyka "Das Grubenpferd / Siwek". Książka w niemieckiej i polskiej wersji językowej z fragmentami dialogów po śląsku (zapis standardem ślabikorzowym).

Hugo Gnielczyk urodził się w 1888 roku w Ujeździe, a zmarł w 1977 w Rosenheim. Tworzył jako Hugo Eichhof.

Strony: 166

Oprawa: miękka

Trzeci tom s serii Górny Śląsk w Polsce Ludowej pod. redakcją Adama Durczoka i Bernarda Linka poświęcony jest tematom wysiedleń i emigracji.

(Spis treści po wejściu na artykuł).

Strony: 352

Oprawa: miękka

Wspólna praca naukowców oraz pasjonatów z obu części Górnego Śląska pod auspicjami PRO LOQUELA SILESIANA (siedziba w Chorzowie) oraz TOWARZYSTWO PIASTOWANIA MOWY ŚLĄSKIEJ "DANGA" (siedziba Cisek, woj. opolskie). Śląski elementarz przeznaczony do nauki pisania i czytania w ustandaryzowanym śląskim zapisie.